دسته: شهرسازی

نوزایی شهری و شهر سالم در شهر سازی

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	۶۳۲ کیلو بایت
تعداد صفحات	۵۶

شهر سالم اصطلاحی است در حوزه سلامت وبهداشت عمومی وطراحی شهریکه بر تاثیر ونقش سیاست بر بهداشت بشر، تاکید دارد.سال در سال های اخیر اخباری مبنی بر ثبت و معرفی برخی شهرها همانند کاشان، مهریز، رشت، طبس ، بیرجند و … به عنوانشهرسالم در رسانه‌های گروهی منتشر شده و این در حالی است که اغلب این شهرها از انبوه آلودگی‌ها همچون آلودگی‌ صوتی، آلودگی محیطی و آلودگی هوا رنج می‌برند و مثلا در شهری همچون رشت، محیط زیست به شدت در حال تخریب است و رودخانه‌های آن عملا به کانال فاضلاب و محلی برای انباشت زباله تبدیل شده است.
در گروه‌های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست شهری و نیز درمیان متخصصانشهرسازیومدیریت شهرینیز هنوز تلاشی برای تعریف و شناسایی و افزایش آگاهی عمومی دراین زمینه صورت نگرفته است و جای این سوال باقی است که اساساشهرسالم چیست و چه زمینه و ضوابطی رامی توان برای یکشهرتعریف کرد تا به عنوان یک شهر سالم شناخته شود.
به گزارش پایگاه خبری شهر الکترونیک، “شهر سالم ” اصطلاحا حرکتی مداوم درراستای ایجاد و بهبود محیط فیزیکی و اجتماعی شهر و گسترش منابع جامعه است؛ به نحوی که به مردم امکان دهد در اجرای تمام فعالیت ها و تحقق تمام ظرفیت های زندگی به طور دوجانبه ازیکدیگر حمایت کنند.

ایده شهر سالم در شکل امروزین آن، برگرفته از اقدامات سازمان بهداشت جهانی درباره سلامت شهرها و روستاهاست که به سال ۱۹۸۶ اعلام شد. هرچند تاریخ دقیق این ایده به اواسط قرن ۱۹ میلادی بازمی گردد اما با توسعه وحدت اروپایی وسرانجام شکل گیری اتحادیه اروپا این ایده بین المللی به سرعت مبدل به راهی شد درراستای اعمال سیاست های بهداشت عمومی دراروپا و در سال های اخیر تلاش های سازمان بهداشت جهانی در بخش های مختلفجهاناز جمله در کانادا و بخش هایی از امریکای لاتین به گونه دیگری شکل گرفته و گسترش یافته است. ایده ای که اکنون دربرخی ازاین مناطق به عنوان “جماعت های سالم ” مطرح است وجایگزینی برای شهر سالم تلقی می شود.
سازمان بهداشت جهانی شهر سالم را این گونه تعریف کرده است: “شهر سالم شهری است که به طور مداوم درراستای ایجاد و توسعه محیط زیست فیزیکی و اجتماعی و توسعه منابع همکاری و مشارکت تلاش می کند به نحوی که مردم را قادر سازد به طور دوجانبه ازیک دیگر در اجرای تمامی کارکردهای زندگی و ارتقای تحقق حداکثر توان نهفته خود، حمایت کنند.”
ازآنجا که اندازه گیری منظم شاخص‌های ضروری، ایجاد استانداردها و تشخیص و تعیین میزان تاثیر هر بخش جامعه بر سلامت امری دشوار است، در برخی مناطق همانند اروپا ارزیابی مشکلات بهداشت و سلامت یک بخش الزامی در اجرای هرگونه طرح توسعه وعمران عمومی است.
هم اکنون شبکه های بی شماری از شهرهای سالم در سطح بین المللی و به ویژه در منطقه اروپا وجود دارد اماهدف و موضوع کلیدی درهمه این شبکه ها ، کسب اطمینان از این است که استانداردها و ارزیابی های بهداشت و سلامت در تمامی مدیریت های شهری وطراحی شهریوشهرسازی به طور دقیق مورد توجه و بررسی قرار گرفته باشد.
به عنوان نمونه “شهرسازیو سلامت” موضوع روز جهانی سلامت در سال ۲۰۱۰۰ بود . شهر سالم از نظر سازمان بهداشت جهانی، بخش های گسترده از مباحث زیست محیطی ومدیریت شهریهمانند کیفیت هوا، تغییرات آّ ب و هوایی ، مسکن و ساختمان، بهداشت روانی و حمل و نقل شهری را دربر می گیرد که هریک از این بخش ها نیز زیرمجموعه های خود را دارند که به تفصیل و جداگانه مورد توجه قرار می گیرند.
همچنین یکی از ابزارهای مهم در توسعه سلامت وبهداشت عمومی در شهرها توسعه کارآفرینی اجتماعی است.
دریک توضیح کوتاه “شهر سالم” پروژه ای است برای ایجاد یک حرکت جهانی که می کوشد تمامی مسئولان و مقامات محلی را در توسعه سلامت ازرهگذر روندی از اقدامات سیاسی و اجتماعی، افزایش ظرفیت ها، تحولات نهادی و همکاری براساس برنامه ریزی و اجرای پروژه های نوآورانه درگیر کند.
در مجموع، هدف‌های بنیادین درحرکت های “شهر سالم” عبارت‌اند از ایجاد محیط حمایتگرانه از سلامت و بهداشت عمومی؛ دستیابی به کیفیت زندگی برای همه؛ تامین نیازهای بنیادین بهداشت و سلامت برای همه؛ و تامین منابع برای دسترسی به مراقبت های بهداشتی
هم اکنون حدود ۹۰ شهر در سراسرجهان، تنها در بخش اروپایی شبکه شهر سالم سازمان بهداشت جهانی عضویت دارند.

دانلود تحقیق اكوسیستم طبیعی شهر تهران جهت اوقات فراغت

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۹۸ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۵۶

فصل اول : مقدمه

افزایش امكانات مادی، كاهش زمان كار روزانه ، افزایش تعطیلات هفتگی و سالانه ، پیدایش سالهایی در دوران جوانی كه فرد با فقدان و یا كمی مسئولیت روبروست و در مجموع توجه بشر به زمان فراغت به عنوان بخشی جدی از دوران زندگی ، این پدیده را در جایگاهی قرار داده است كه بی توجهی به آن علاوه بر ایجاد ضایعات و آسیب های اجتماعی ، موجبات نارضایتی جامعه را نیز فراهم خواهد نمود . افزایش اوقات فراغت از ۳ سال در جامعه كشاورزی به ۱۲ سال در جامعه صنعتی و حتی ۱۹ سال در جامعه فراصنعتی در طول عمر یك نسل امروزی نسبت به سادگی بتوان از آن چشم پوشید. تأثیر بهره بردادری مطلوب از این بخش از زندگی ، در پرورش انسان و رشد و شكوفایی شخصیت وی و در نهایت تكامل جامعه به حدی است كه برخی تمدن جدید را « تمدن فراغت » نامیده اند. ( ساورخانی ، ۱۳۷۰ ، ۷۶۴ )

در شهرهای بزرگ تراكم بالای ساختمان ، كمبود و قیمت بالای زمانی ، مانعی بر سر راه ایجاد اماكن ورزشی ، تفریحی و گردشگری برای رفع نیاز ساكنین شهر می باشد . از اینرو توجه به زمینهای حاشیه شهر و حتی مناطق خوش آب و هوای حومه شهرها به عنوان روشی جایگزین ، مورد توجه قرار گرفته است . در ایران خلأ قدرت اداری موجود در این زمینه یكی از موانع اساسی پرداختن به این امر است . بدین معنی كه شهرداریها خود را در چارچوب محدوده قانونی شهر موظف و مكلف به برنامه ریزی می بینند و فراتر از آن را در خارج از حیطه مسئولیتی خویش می دانند . ازدحام جمعیت در ایام تعطیل در پاركها و فضاهای تفریحی داخل شهر و نیز خروج صدها هزار نفر از ساكنین در تعطیلات پایان هفته به حومه های شهر و پناهگیری در دامان طبیعت نمودهایی است از كمبود امكانات تفریحی شهر و نیز خستگی از دغدغه های زندگی شهری كه لزوم توجه به امكانات تفریحی شهری را اشعار می دارند .

شهر تهران به صورتی شگفت آور تمام مراحل تحول و توسعه شهری را در طول كمتر از نیم قرن از سر گذرانیده و اینك به یكی از بیست كلان شهر پر مسأله جهان تبدیل شده است .

محدوه‌ تهران قدیم تا شصت سال پیش فقط چهار درصد از سطح تهران امروزی را دارا بوده است . رشد و توسعه این شهر تا جنگ جهانی دوم بطور آرام و یكنواخت بوده اما توسعه آن بعد از جنگ سرعت بیشتری گرفته و در سال ۱۳۵۴ به حدود ۱۲ برابر افزایش یافته در حالیكه توسعه آن در سراسر دوره قاجاریه فقط چهار برابر بوده است . در روند این تحول سریع و ناموزون ، چشم انداز جغرافیایی و خاستگاه طبیعی تهارن با تغییرات ویرانگر و انواع عدم تعادل روبرو گردیده است . گسترش خزندة شهر به دامنه های كوهستانی البرز و دشتهای سرسبز جنوبی و ادغام صدها روستا و هكتارها باغ و مزرعه در پیكر آن ، تمام حیات شهروندان را به مخاطره افكنده است .

در گذشته آلودگیهای زیست محیطی تهران بسیار محدود بوده بطوریكه از سده هشتم تا سده سیزدهم تهران بقدری مشجر و سر سبز بوده كه آن را به باغ گلزار و چنارستان و همچنین به بهشت پریان توصیف كرده اند .

در سه دهه اخیر به علت گسترش بی رویه تهران بیش از ۳۰۰ هكتار از اراضی كشاورزی داخل محدوده ۵ ساله و ۲۰۰۰ هكتار از اراضی محدوده ۲۵ ساله به مصارف ساختمان های شهری رسیده است .

با توجه به شرایط حساس زیست محیطی و كالبدی تهران از یك سو ، و نیازهای روز افزون اجتماعی و فرهنگی مردم به فضاهای باز شهری از سوی دیگر ، ضرورت بازنگری ، سازماندهی و نظام بخشی به این فضاها ، روز به روز بیشتر احساس می شود . بنابراین لازم است كه در چارچوب برنامه ها و طرح های كلان شهر تهران ، برنامه ریزی برای فضاهای باز و سبز ، به عنوان یك بخش مستقل در برنامه ریزی شهری ، مدنظر قرار گیرد و راهبردهای نوین و مناسب برای آن ارائه گردد .

با توجه به وضعیت اكولوژیكی منطقه ، خشكی اقلیم ، گرد و غبار كویری ، فشردگی بافتهای مسكونی و میزان زیاد آلودگی هوا و صدا ، ضروری است كه برنامه های مربوط به توسعه فضای سبز ، نه فقط به صورت توسعه سطوح سبز پراكنده در داخل شهر ، بلكه به عنوان یك نظام هماهنگ متشكل از انواع فضاهای باز و سبز درون شهری ، حاشیه شهری و برون شهری توسعه و انتظام پیدا كند .

پهنه جغرافیایی تهران با قرار گرفتن میان سلسله جبال البرز و دشت كویر از یك طرف ، دو رودخانه بزرگ كرج و جاجرود از طرف دیگر ، از تنوع محیطی و اقلیمی ویژه ای برخوردار است .

دامنه های سرسبز و دره های پر آب كوهستانهای شمالی تهران از چنان ارزشهای طبیعی، جاذبه های محیطی و چشم اندازهای بدیع برخوردار است كه بایستی به عنوان ذخائر طبیعی و ثروت ملی برای حال آینده مورد حفاظت و احیاء قرار گیرد . دره های شمالی تهران مانند سوهانك ، دارآباد ، دربند ، دركه ، فرحزاد و كن ، از دیر باز به عنوان تنفس گاه شهر و بستر تماس مردم با طبیعت مورد استفاده بوده است . اما متأسفانه در طول چند دهه گذشته دامنه های البرز به نحو شتابناك مورد هجوم ساخت و سازهای بی رویه و تجاوز سوداگرانه قرار گرفته است . خوشبختانه در سالهای اخیر ، همراه با تحول دیدگاهها در برنامه ریزی و مدیریت شهری در تهران و با توجه به رشد آگاهی زیست محیطی مردم ، اندیشه ها و تصمیمات مربوط به ایجاد پیوند میان شهر و طبیعت و ساماندهی دره های شمال تهران قوت گرفته است . طرح « سازماندهی و طراحی شهری محور تفریحی فرحزاد » نیز به همین منظور در دست تهیه قرار گرفته است .

۱ ـ ۱ ـ اوقات فراغت

اوقات فراعت دلپذیرترین اوقات آدمی است . بخشی از عمر او كه از آن خود اوست . ساعاتی فارغ از كار روزانه و رنج ایام كه مصرف آن چیزی می كند كه خود می خواهد ، خود بر می گزیند و اگر عاملی بیرون از او دخالت نكند ، به رضا و رغبت دل می گذراند . این لحظات برای عالمان دقایق تعمق ، برای هنرمندان زمان پدید آوردن و برای بی فكران و بی هنران ملال آورترین اوقات است . از اینروست كه این اوقات برای عده ای بارور و شوق انگیز و برای عده ای مفسده انگیزترین اوقات است . زمان عظیمی كه یك سوی آن بارو كردن عمر و زندگی و سوی دیگر آن ضایع شدن و هدر رفتن لحظه های شیرین و زود گذر است . اوقات فراغت نزدیكترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگ دارد . اوقاتی كه به میل و اختیار در راه آموختن ، آفریدن ، ساختن ، پژوهش ، تربیت ، مشاركتهای داوطلبانه اجتماعی ، خدمات رایگان انسانی ، گسترش افقهای فكری و در بسیاری از عرصه های دیگر زندگی صرف می شود ، تبعاً ارتباط آن با حیات معنوی و فرهنگی جامع تنگاتنگ است . ( عمران ، ؟ ۱ ، ۳ )

تفریح مجموعة اشتغالاتی است كه فرد كاملاً با رضایت خاطر برای استراحت یا كسب انرژی ، توسعة آگاهانه یا فراگیری غیر انتفاعی و مشاركت اجتماعی داوطلبانه ، بعد از رهایی از الزامات شغلی ، خانوادگی و اجتماعی به آن می پردازد ، اوقات فراغت مدت زمانی است كه كار شخصی به عهده انسان نبوده و فرد در آن به فعالیتهای دلخواه خود می پردازد كه این موجب پرورش استعداد ، شكوفایی شخصیت و برآوردن نیازهای جسمی و روحی و اجتماعی می گردد . ( شهابی ، ۱۳۶۶ ، ۷ ، ۸ )

• فراغت مدت زمانی است كه فرد به استراحت برای رفع خستگی ، به تفریح برای رفع كسالت و دلتنگی و به فعالیتهای انتخابی برای رشد و توسعه ظرفیتهای جسم و روح خود می پردازد . ( اردلان ، ؟ ، ۳۸ )
• فراغت زمان فروخته نشده ای كه متعلق به فرد است ، زمانیكه فرد به میل خود از آن استفاده می كند ؛ فراغت نوعی رهایی از وظایف اجتماعی است .
• فراغت فضای توسعه انسانی است و به انسانی كردن كار منتهی خواهد شد. (ماركس )

نظریات مرتبط با فراغت

به طور كلی در رابطه با پیدایش فراغت و گرایش انسان به آن سه نظریه عنوان می شود :

• اولین نظریه مبانی تفریح را مذهب می داند . « دوركیم » و « جین هاریس » را می توان از طرفداران این نظریه نام برد . بطور كلی این نظریه حاكی از این است كه تفریح بصورت نمایش و رقص و آواز ، از مذهب سرچشمه گرفته و نوعی رفتار اجتماعی است كه در ایجاد وحدت میان اعضای یك گروه و یا قبیله نقش بزرگی را ایفا می كند .
• دومین نظریه ، نظریه غریزی بازی و تفریح است . از طرفداران این نظریه می توان « جیمز بالدوین « …. ویلیام مك دوگان » و « كارل گروس » را نام برد . گروس در كتاب « بازی و بشر » معتقد است كه بازی انسان مانند بازی حیوانات از یك نیاز فطری سرچشمه می گیرد و وظیفة اصلی بازی در سنین كودكی آماده سازی طفل برای بزرگسالی است .
• و بالاخره سومین نظریه ، نظریه مبنی بر استراحت و كسب لذت است . « اسپنسر » در این خصوص علتی گرایش انسان به تفریح را رها شدن از نیروهای اضافی می داند .

« مورتین لازواروس » روانشناس آلمانی ، عامل تفریح را نیاز بشر به استراحت و جبران خستگی بیان می كند . لازم به ذكر است كه افرادی مثل « گروس » در مورد پیدایش تفریح و بازی نظری بنیامین دارند ، یعنی ضمن قبول نظریه مربوط به غریزی بودن تفریح ، فرضیه استراحت و رهایی از مسئولیت ها و كسب لذت را نیز قبول دارند . ( حمید و نتایج ، ۱۳۸۰ )

اهداف گذران فراغت

اوقات آزاد هر شخص متعلق به خود اوست و خود می داند كه چگونه از آنها و در چه كارهایی استفاده كند . آنچه میان این اوقات مشترك است ، همین آزادی فرد در رسیدن به امور دلخواه است و بالتبع نتیجة آن راحتی خیال و امنیت ، استراحت و آرامش ، تنوع و دوری از تكرار ، خلاقیت و در مجموع فرصتی برای روح تشنة انسان است برای تفكر مجدد با نگاهی محیط بر وجود خود .

هر چه زندگی شهری ریشه دارتر باشد ، مشكلات ناشی از آن بیشتر و عمیق تر است . چنانچه كشورهای اروپایی و آمریكایی ، با این بحران از سالها قبل مواجه بوده اند و هم اكنون تفریح و آسایش شهروندان از اركان اساسی برنامه ریزیهای كلان آنها بشمار می رود .

حال اگر به انسان به دیده موجودی بنگریم كه نباید زیر چرخ دنده های تمدن خرد شود ، باید به تمایلات و خواسته های روحی و جسمی او در زمانی كه فارغ از وظایف معیشتی و زیستی خود می باشد ، اجازه بروز داد . در حقیقت همتی كه فرد در زندگی مصروف می دارد باید در این ساعت شكوفا شود ، تفكر با ارزش او در این زمان صورت پذیرد و بتواند به امور دلخواه خود بپردازد .

• تفریح و وقت آزاد كه دیروز امكانات یك طبقه ویژه بودند ، امروز بصورت حق همگانی درآمده است . مفهوم تفریح در اجتماعی تغییرات زیادی یافته است . تحلیل وقت آزاد با همة پیچیدگیش ما را وادار می كند آن را در زمینه های زیر بررسی كنیم :
• زمان وقت آزاد
• نوع فعالیت
• روش تفریح

در وراء این سه حالت تفریح ، سه پدیده مشترك و هم معنی وجود دارند : تفریح ، آزادی و حق انتخاب .

انسان آگاهانه یا ناآگاهانه انتخاب می كند و وقت های آزاد خود را طوری معین می كند تا برای اعصابش كه در اثر فعالیتهای اجباری زندگی روزانه ، كار ازدحام و خستگی ناشی از فشردگی بی حد محیط زندگی شهری آرامش دهنده بوده و باعث تعادل فیزیكی ـ روانی گردد . جفر دومازیه ( jaffre Damazedier ) سه عامل اصلی وقت آزاد را مشخص می كند :

• رفع خستگی : با استراحت
• سرگرمی : با تغییر
• انبساط خاطر : با تفریح

۱ ـ رفع خستگی : در وقت آزاد برای رهایی از خستگی شامل : استراحت ، سكوت ، بیكاری ، مشغولیات بدون هدف معین و اعمال بدون اجبار عینی .

۲ ـ سرگرمی : برای رهایی از دلتنگی برای دوری از محل كار شامل : رفتن به مسافرت ، تغییر محیط ، جستجو و یا حتی تصورات ذهنی .

۳ ـ انبساط خاطر : برای رهایی از خستگی فكری و یكنواختی روزانه و در نتیجه پرورش جسم و روان و شكوفایی شخصیت و فرهنگ انسانی . ( كاندیلیس ، ؟ )

ویژگیهای فعالیتهای فراغتی

اوقات فراغت را می توان زمانی دانست كه فرد در آن به فعالیتها و اشتغالاتی می پردازد كه به میل خود به منظور استراحت ، تفریح ، سرگرمی ، افزایش معلومات و یا توسعه مهارتها برگزیده است .

امروزه فراغت به عنوان اصلی كه جای مشخصی در اوقات شهروندان پیدا كرده دارای اهمیت زیادی است و دارای ویژگیهای ذیل می باشد :

• رها بودن از وظایف رسمی
• هدف جهت مادی نداشتن
• نشاط و شادمانی
• پاسخگویی به نیازهای فردی ( سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران ، …. 16 )

چهار ویژگی اصلی فراغت از نظر دو مازیه عبارتند از :

• رهایی از وظیفه
• جهت نگرفتن
• سرگرم كردن
• تأثیر شخصیت ( دومازیه ، ۱۳۵۲ ، ۱۲ )‌

مقاصد فراغت را می توان به هفت دسته تقسم نمود :

۱ ـ استراحت و تجدید قوا

۲ ـ بازی و تفریح

۳ ـ كسب اطلاع و تكمیل معلومات شخصی

۴ ـ پرورش و شكوفایی شخصیت

۵ ـ نشست و برخاست با همگنان

۶ ـ كار خلاق و ایجاد آثار

۷ ـ طلب رهایی از مادیات زندگی و گریز از توهم

اوقات فراغت به گفته آلتان (Altan) دارای كاركردهای مثبت زیر است :

• تأمین سلامت روحی و جسمی افراد و جامعه
• شناخت محیط و طبیعت و كسب تجربه های آموزشی
• توسعه هنرهای زیبا
• بالا بردن ظرفیت كاری افراد ، پس از یك دوره استراحت و تمدید اعصاب
• توسعه روابط میان جوامع ( حسین زاده ، میكائیلی ، ۱۳۷۹ )

كار دلخواه و آزاد در وقت آزاد

كار دلخواه یعنی فعالیتی كه انسان با میل شخصی و فارغ از وظایف شغلی ، تعهدات خانوادگی و نیازهای شخصی اولیه مثل : خواب ، خوراك و حمام و بطور كلی هر كاری كه با آزادای درونی و میل قلبی و باطنی انجام می دهد . این فعالیت سطوح مختلف دارد و از آفرینشهای علمی و هنری تا كارهای ضد اجتماعی را در بر می گیرد : اوج آن فعالیت دانشمند ، هنرمند ، نویسنده و یا فیلسوفی است كه بنا بر نیاز دورنی اش به تحقیق و آفرینش دست می زند . پس از آن فعالیتهایی مثل كتاب خواندن ، رفتن به سینما ، تماشای فوتبال و یا بازی كردن قرار می گیرد و در پایین این طیف ، فراغت منفی و ناسالم است مانند تبهكاری اجتماعی ، اعتیاد ، بزهكاری و تشكیل باندها و گروههای ضد اجتماعی .

• فراغت ناب : آفرینش و خلاقیت هنری و فكری و جستجوگری .
• تفریح : استراحت ، نشاط و تجدید قوا
• سرگرمی : رفع ملال و گذران وقت
• فراغت منفی : پدید های ضد اجتماعی و بزهكاری

از آنجا كه گذران فراغت در فضا اتفاق می افتد ( خصوصاً فراغت پویا ) با برنامه ریزی فضایی ارتباطی نزدیك دارد . هر نوع فعالیت فراغتی مانند تماشای تلویزیون در خانه ، رفتن به پارك ، قدم زدن ، دوچرخه سواری و بازدید آثار تاریخی به فضا مربوط می شود . بنابراین یكی از معیارهای طبقه بندی فراغت ، سلسله مراتب فضایی آن است . فراغت از نظر مكانی به سه بخش عمده تقسیم می شود :

• گذران فراغت در محیط خانه
• گذران فراغت در محیط شهر و روستا
• گذران فراغت در عرصه كشور و بین المللی

گذران فراغت در خانه یا جنبه فردی دارد . مثل شنیدن موسیقی ، تماشای تلویزیون ، مطالعه و استراحت ؛ یا جنبه گروهی ، مانند دیدار و گفتگو با دوستان ، بازیهای خانوادگی ، مطالعه دسته جمعی و كار تولید جمعی . در عرصه دوم یعنی محیط شهر ، گذران فراغت یا در فضای بسته اتفاق می افتد كه برای فعالیت شخصی در نظر گرفته شده اند . مثل سینما ، تئاتر ، نمایشگاه ، موزه ، سالنهای ورزشی ، كتابخانه و فرهنگ سرا كه بیشتر متناسب با فعالیت غیرفعال است ، یا در فضاهای باز كه بیشتر با فراغت فعال سر و كار دارد مثل رفتن به پارك ، قدم زدن ، دوچرخه سواری ، ورزش در مكانهای باز ، بازدید از فضاهای شهری ، حضور در هفته بازارها و غیره . سرانجام فضاهای گذران فراغت ، عرصه بیرون شهر را در بر می گیرد و با مفهوم دیگری به نام گردشگری یا توریسم ( داخلی و خارجی ) ارتباط می یابد . ( مهدی زاده ، ۱۳۷۹ )

فراغت و تفریح در دین

« هیچوقت فارغ و بیكار منشین ، وقت خود را ضایع مساز ، وقت غنیمت است . تا وقت و فرصت باقی است آن را تلف ننموده و تكامل در تو وجود نداشته باشد ، همین كه از كار فارغ شدی به كار دیگری مشغول شو و در كارهای میل و رغبت و توكل تو به خداوند تعالی باشد . » [1]

پیامبر اكرم ( ص ) همواره در جهت رشد استعداد ها و پرورش جسم و روح تشویق می نمودند :

« تفریح كنید ، بازی كنید ، زیرا دوست ندارم در دین شما خشونتی دیده شود . »

ایشان فرموده اند : « بهترین سرگرمی مؤمن شناست و به فرزندان خود نیز شنا و تیراندازی بیاموزید . » همچنین هشدار داده اند كه قدر نعمتهای صحت و فراغت را بدانند و در آنها كفران روا مدارند تا مغبون نگردند . از طرفی آن حضرت عنایت داشتند كه برخی كارهای فراغت كه هرزگی و ابتذال را به دنبال داشته باشند نه تنها موجب اسراف و تبذیر در نعمتها و كفران آن می گردد ، بلكه فرد را به انحرافات و بزهكاریها سوق داده باعث ایجاد مشكلات اجتماعی می گردد ؛ به علاوه عدم توجه به امور تربیتی و اجتماعی و سهل انگاری در چگونگی گذران اوقات فراغت مردم بویژه جوانان و نوجوانان و محرومین و معلولین ، به تحلیل تدریجی و استهلاك توان و استعداد آنها و صرف انرژی در راههای ناصواب منجر می شود كه در صورت وجود مشكلات بیولوژیكی ، فردی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی ممكن است به بروز معلولیتهای ثانویه ، ایجاد بی تفاویتها ، یأس ، مرگ زودرس ، ناسازگاریها ، انحرافات و بزهكاری گردد . ( شهابی ، ۱۳۶۶ ، ۱ تا ۳ )

ابعاد اقتصادی گذران فراغت

یك تلقی اشتباه فراغت را موضوعی تفننی و هزینه بر می داند باید اصلاح شود . امروزه در تمام دنیا به این نتیجه رسیده اند كه فراغت یكی از نیازهای اساسی و اولیه زیستی است . تمام فعالیتهای اقتصادی از نیاز شروع می شود و نیاز به كالا ، اساس تولید ، توزیع و مصرف است :

بنابراین مردم اگر برای رفع نیازهای خود ، كالایی متناسب ببینند به راحتی حاضرند هزینه اش را بپردازند . ایجاد تسهیلات فراغتی را نباید صرفاً سرمایه گذاری بخش عمومی بدون برگشت دانست . اولاً در اینجا برگشت سرمایه منفعتی اجتماعی است و به رشد روحی و افزایش توان ملی كمك می كند ؛ ثانیاً می تواند منشأ اشتغال و تولید باشد و درآمد ایجاد كند . از طرف دیگر تجربه جهانی نشانگر این است كه برنامه ریزی گذران فراغت حتماً نیاز به سرمایه گذاریهای كلان و عیب ندارد ، آگاهی اوقات با كارهای ساده و با استفاده ساده و با استفاده از فضاهای مرده و تأسیسات و تجهیزات فرسوده نیز می توان فضاهای فراغتی مطلوب ایجاد كرد . فضاهای قدیمی و فرسوده شهر می توانند از چند نظر جذاب باشند :

• یادآور تاریخ و هویت آن مكان هستند .
• با بازسازی مختصر می توانند فضای شهری را از نظر بصری زیبا كنند . ( مهدی زاده ، ۱۳۷۹ )

تأثیرات عدم برنامه ریزی فراغت

« زیباترین چیزی كه می توان تجربه كرد ، چیزی است مرموز ، چنین چیزی سر چشمه هنر راستین و علم است . كسی كه با چنین احساسی ناآشناست ، كسی كه نمی تواند دمی فارغ از خویشتن به عالمی مرموز خیره شود ، كسی است كه در وجود خود چیزی بیش از یك مرده ندارد و چشم بینایی و بسته است . » ( آلبرت انیشتین ، ؟ )

بازی برای كودكان و نوجوانان یعنی ابراز شوق از اینكه در وقت دلخواه و در مكان دلخواه كشفیاتی انجام دهند . بازی در حد اعلای خود نوعی پژوهش است . تمدن جدید در بازی طبیعی كودكان است برده است . آنچه برای كودكان در حول و حوش منزلشان جاذبه داشت از میان رفته است و بیشتر مخفیگاههای مرموز كه بازی را برای كودكن فریبنده می ساخت جارو شده اند .

غالباً فراموش می كنند كه در جهان خشن و مدرن امروزی ، بازیهای قایم باشك و دیدن چیزهای زیبا ، همانقدر برای كودكان در حال رشد لازم است كه هوا و غذا .

دكتر فنینگ ( fanning ) در مطالعه ای كه دربارة خانواده های آپارتمان نشین آلمان در سال ۱۹۶۷ انجام داده ، ثابت كرد كه تعداد بیماران روانی و ناراحتیهای ریوی در بین آنها سه برابر خانواده هایی است كه در خانه های حیاط دار زندگی می كنند و هر چه ارتفاع آپارتمان بیشتر باشد ، بیداد بیماری روانی بیشتر خواهد بود . حال در میان كودكان زیر ۱۰ سال میزان بیماری رقم بزرگتری را نشان می دهد كه حاكی از تأثیر مخرب تر بر روی اطفال است . خلاصه اینكه اگر از خردسالان فرصت بازی ، مخاطره جویی و دوستیابی در فضای آزاد سلب شود ، رشد عواطف متوقف خواهد شد و این یعنی عمارتی كه از بن خراب شده است . ( هودسن ، ۱۳۴۷ )‌

در جامعه شهری امروز كه زندگی اكثر خانواده ها در توده های جمعی و مسكونی ( آپارتمانها و برجها ) می باشد ، اثرات نامطلوب روحی و جسمی روی تمام افراد خانواده مشهود است و این تأثیرات مخرب روی كودكان ، خانمهای خانه دار و سالخوردگان بیشتر است . بیشترین تأثیر روی خردسالان و كودكان است كه شخصیتشان چون روحی سفید در حال شكل گیری است و نیاز به تحرك و جنب و جوش و بازی و ارتباط با همسالان ، حضور در طبیعت و كنجكاوی و جستجو دارند تا ذهنشان پرورش یافته ، شخصیتشان شكوفا گردد و به رشد جسمانی آنها كمك شود . بنابراین یكی از مؤثرترین راه حلها برای زندگی متراكم در آپارتمانها و برجها ، برنامه ریزی تفریح ، بازی و سرگرمی آنها در مقاطع مختلف زمانی است ؛ یعنی تخصیص فضاهای امن و در كنترل والدین در دل طبیعت و با تنوع و گونه گونی تا این نیاز كودكان برآورده شود .

تقسیم بندی وقت آزاد

اوقات فر اغت را می توان از چند نظر بررسی كرد :

• از نظر زمانی : می تواند شامل بخشی از روز ، پس از پایان كار و اشتغال روزانه ، بخشی از روزهای هفته ، تعطیلات آخر هفته ، بخشی از تعطیلات موردی و مناسبتهای پراكنده در روزهای سال ، بخشی از تعطیلات سالیانه بصورت چند هفته پیوسته یا ناپیوسته .
• از نظر مكانی : در محیط خصوصی خانه ، خارج از خانه و در فضاهای بسته ( كلوپها ، سینماها ، پاركها و زمینهای بازی .
• مسائل اجتماعی ـ اقتصادی : با توجه به وضعیت فعالیت ( فعال ، غیر فعال ، شاغل ، غیر شاغل ، خانه دار ، محصل و …. ) و با توجه به گروههای عمده شغلی ، سطح سواد و شرایط جنسی و سنی .
• چگونگی فعالیت : گذران فراغت فعال ( ورزشی ، مذهبی ، هنری ـ آموزشی ، تفریحی ، راهنمایی و گردش ) و گذران فراغت غیر فعال ( مطالعه ، سرگرمیهای سمعی ـ بصری ، هنرها و سرگرمیهای خانگی ) . ( سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران ، ۱۶ تا ۱۹ )

دانلود تحقیق الگوی ترافیک مشاهده شده در صفوف بلند آزاد راه ها

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۱۵ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۵

چكیده

آنالیز تجربی ارائه شده در این مقاله نشان می دهد كه در نمونه های معین چگالی (و همچنین جریان و سرعت متوسط وسایل نقلیه) در صفوف بلند آزاد راه ها روند سازگاری را با آنچه كه بوسیله تئوری هیدرودینامیك ترافیك پیش بینی شده است ارائه می‌دهد. این یافته اینطور نشان می دهد كه ارزیابی صفوف بلند آزاد راه ها (فواصل مكانی و شرایط ترافیكی صفوف) می تواند به خوبی بوسیله این تئوری ساده توصیف شود. پس از توصیف این روند و شرایط آن برخی از مفاهیم عملی این یافته را ذكر می كنیم.

بطور كلی یافته ها از طریق بازرسی نمودارهائی كه بر مبنای شمارش ترافیك آزاد راه بوسیله شمارشگرها (و همچنین تغییراتی كه در آنها داده شده است) رسم شده اند به دست آمده اند. این روش تحلیل اطلاعات تابع زمانی توده وسایل نقلیه بین شمارشگرها را آشكار می كند و این مساله برای كشف روند توصیف شده لازم است.

۲- پیش زمینه

در نمونه های معین، تئوری هیدرودینامیك ترافیك چگالی را در صفوف آزادراهها پیش بینی می كند كه در دم بالاترین مقدار را دارد و به تدریج كاهش می یابد تا به كمترین مقدار خود درست در بالا دست دهانه (گلوگاه) می رسد. در شكل ۱ این مساله توضیح داده شده است. قسمت بالایی شكل امتدادی فرضی از یك آزاد راه را نشان می دهد كه در بالا دست گلوگاه تعدادی تقاطع واقع شده اند.

در این شكل گلوگاه به علت قید زمین نشان داده شده است كه می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. ترافیك در بخشهای متشابه (فواصل بین تقاطع ها) بوسیله نموداری مشابه آنچه كه در بخش پائینی شكل ترسیم شده است شرح داده شده است. ظرفیت qmax، ماكزیمم جریانی است كه می تواند در هر بخش بدون در نظر گرفتن تاثیر خطوطی كه از پایین دست می آیند برقرار باشد. اگر در هر صورت، صفی در پائین درست شكل گیرد و به عقب انتقال پیدا كند، جریان در همه بخشها تحت فشار قرار می گیرد و مقادیر كمتری نسبت به qmax بدست می دهد.

این جریان ها با روش ارائه شده توسط Newell (1993) به سادگی قابل تخمین هستند. تقاطع ها بصورت نقاط منفرد در طول آزاد راه مدل می شوند. بنابراین به ازاء هر رمپ، خروجی ها و ورودی ها در این نقاط موجودند. وسایلی كه از یك تقاطع به منطقه صف آزاد راه وارد می شوند جریان وسایلی از تقاطع های مشابه از بالا دست می آیند را محدود می كند یعنی وسایل نقلیه رمپ ورودی فضای آماده راه را از وسایلی كه از بالا دست می آیند می گیرند. بنابراین اگر در هر تقاطع نرخ وسایلی كه از طریق رمپ های ورودی به آزاد راه وارد می شوند بیشتر از نرخ وسایل خارج شونده توسط رمپ های خروجی باشد، جریان در بخشهای متوالی بالا دست به تدریج كاهش می یابد یعنی جریان صف در بخش ۱ برابر ظرفیت گلوگاه است، جریان در بخش ۲ برابر ظرفیت گلوگاه منهای ریزش خالص از تقاطع ۱ است و به همین طریق. مطابق آنچه كه در نمودار شكل ۱ نشان داده شده است، هر كاهش در جریان صف كه در طول رخ می دهد با یك افزایش در چگالی همراه است. (این نمودار همچنین تغییرات سرعت متوسط وسایل را نشان می دهد.) به بیان دیگر، رانندگان در حین حركت از دم صف به گلوگاه با بهبود یكنواخت شرایط ترافیك مواجه می شوند.

ممكن است وقفه ای در این روند در ناهمگونی ها (مثل تقاطع ها) رخ دهد. این در صورتی است كه ترافیك در این موقعیت ها با نمودار بخشهای متشابه توصیف نشده باشد. حتی این نكته هم متصور است كه ترافیك می تواند بوسیله یك ایست در بخشهائی كه به قدر كافی در بالا دست گلوگاه هستند خرد شود. البته شرایطی را ذكر شد بدون شك كمیاب هستند و به آنها نمی پردازیم.

پس می توان نتیجه گرفت كه جریان در بخش صف شده آزاد راه وابسته به توده وسایل نقلیه است این موضوع زمانی اهمیت عملی پیدا می كند كه برای مثال طراحی مد نظر باشد. اگر انتخاب نهائی استراتژی كنترل دسترسی از طریق مطالعه رمپ باشد، طرح هندسی تغییر می كند و یا تابلوهای راهنمائی راه براساس ارزیابی توده وسایل پایه گذاری می شود.

ولیكن كاملاً واضح نیست كه این روند در چگالی صفوف تا چه اندازه روی طراحی تاثیر می گذارد و هنوز هم در كتابهای ترافیك بحثی راجع به این موضوع نشده است. ولی با این همه این تئوری به خوبی تعریف شده است و انطباق آن با اندازه گیری‌های واقعی در آزاد راه ها در این تحقیق انجام می گیرد.

مشاهدات ما نشان می دهد كه زمانی كه صف در آنسوی یك تبادل شروع به زیاد شدن می كند جریان وسایل آزاد راه در بالا دست برابر جریان همسایه پائین دست منهای جریان خالص تبادل است.

این جریان بالا دست معمولاً روند تقریباً ثابتی را نشان می دهد (علیرغم وجود نوسانات) برای دوره های زمانی طولانی. در طول این زمان ها، چگالی بخش و جریان آن ارتباط تابعی با هم دارند یعنی ترافیك در اینحالت با نمودار اساسی ترافیك همخوانی دارد. بنابراین برای همه بخشها كه هندسه مشترك دارند یك منحنی داریم.

هدف ما بررسی تئوری هیدرودینامیك و كاربرد آن برای پیش بینی ترافیك معین می باشد به عبارت دیگربررسی می كنیم كه این تئوری جزئیات كافی برای طراحی ارائه می دهد.

یافته ما همچنین ملاك قابل قبولی برای اینكه چه زمانی از مدلهای دیگر بسط ترافیك استفاده كنیم ارائه می دهد همچنین این روش برای یافتن مكان گلوگاه بسیار مناسب است كه در این رابطه در بخش ۵ توضیحات بیشتری ارائه می شود.

۳- اطلاعات

اطلاعات استفاده شده در این پروژه در مدت زمان ۲ روز (صبح) از امتداد
Queen Elizabet Way (شكل ۲) گرفته شده اند.

شمارشگرها به شكل دوایر كوچك نشان داده شده اند. ایستگاه شمارشگرها هم در هر خط موجود است كه در شكل نشان داده نشده اند. این شمارشگرها اطلاعاتی شامل شمارش وسایل نقلیه، سرعت متوسط زمانی وسایل نقلیه با وقفه های ۲۰ ثانیه‌ای را ضبط می كنند اعداد منتقل شده به ایستگاه‌ها نیز نشان داده شده اند. هر یك از رمپهای ورودی شكل ۲ مطالعه شده اند. به جز رمپ پائین دست شمارشگرهای ۵۳٫

شرایط این امتداد بزرگراه برای شرح دادن و ثبات روند فوق مناسب ارزیابی شده‌اند. ابتدا اینكه این آزاد راه شامل سه خط عبوری بدون ناهمگونی آشكار است. دیگر اینكه در طول ساعت اوج این آزاد راه، تعداد وسایل ورودی به آزاد راه از طریق رمپهای ورودی بیش از تعداد وسایل خروجی است. بالاخره اینكه اثبات خواهیم كرد كه گلوگاه در جایی بین شمارشگرهای ۵۱ و ۵۲ رخ می دهد.

زیرا گلوگاه در جائی پائین دست رمپ و بدون ناهمگونی تشكیل می شود.

زمانی كه صف از این گلوگاه در طول آزاد راه زیاد می شود، اندازه گیری چگالی جریان (متوسط) در هر یك از ۵ بخش هاشور خورده (شكل ۲) انجام شده است. این ۵ بخش با شماره های ۱ تا ۵ كه در جهت بالا دست افزایش می یابند نشان داده شده‌اند. سه عدد از این بخش ها (بخش ۲و۴و۵) بدون ناهمگونی هستند و دو عدد دیگر (بخش ۱و۳) دارای رمپ ورودی در بالا دست هستند. از اندازه گیری بدست آمده در مرز بخشها برای رسم منحنی ها استفاده می شود.

فایل ورد ۱۵ ص

دانلود تحقیق بررسی تزئینات و نقوش مسجد جامع یزد

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۱۲ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۲

پیشگفتار

مطالب این مجموعه با عنوان بررسی تزئینات ونقوش مسجد جامع یزد جمع گرد آوری شده و سعی بر آن بوده تا جایی كه متون تاریخی باقیمانده و منابع و سوابق تاریخی مسجد جامع یزد اجازه داده است به ذكر توضیحاتی راجع به مصالح و كتیبه ها و تاریخ بنای آن و تغییرات ایجاد شده بر آن در طول سالیان، بپردازیم.

اگر چه نقوش شكل گرفته بر آن به طور عموم در تمام بناهای اسلامی ایران به چشم می خورد ولی خالی از لطف نبود كه به بررسی تزئینات این مجموعه بپردازیم زیرا مجموعه بنای مسجد جامع یزد در شهری است كه دارای بافت سنتی دست نخورده ای نسبت به بناهای شهرهای دیگر است، با این حال بناهای باستانی و اسلامی ایران همگی دارای لطف خاص خودشان هستند كه معماران تلاشگر و هنرمند با اطلاعات و دانش معماری بالابه تأ سیس بناها همت گمارده اند.

حال چه به صورت تحقیق دانشگاهی یا هنر عنوان دیگری قطعاً علاقه و توجه شخصی و میل به دانستن در مورد عظیم تاریخی داشته باشم و به این مسیر رنگارنگ قدم گذاشته و هنر گوشه دیگری از این سرزمین را ورق بزنیم، وارد فضای زیبا و ملكوتی شویم از داخل مقرنها عبور كنیم و ایوانها را پشت سر گذارده و راه پر پیچ و خم نقوش اسلیمی و ختایی را گرفته از داخل بوته ها گذشته م مناره ها را دور بزنیم تا شاید تفحه ای از روح و ذوق هنری معمار و نقشبند این بنا از روح خسته ما گذر كند و جانی تازه به ما ببخشد.

دیدن و مشاهده كردن این گونه هنر های تاریخی كه از سالیان باقی مانده شاید تلنگری باشد برای تمامی از تلاش افتادگان راه هنر و بروز خلاقیت و پشتكار.

مقدمه

هنر جو هره ای است كه از ذرات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نماده شده است. به همین علت جلوه های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند:‌ معماری، نقاشی ، خط وكتابت ، پارچه بافی، قالی وگلیم بافی، فلزكاری، سفالگری و …… در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتكار را پدید آورده است.

یكی از مظاهر انعكاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای كار و ازهنگام بكارگیری آجر كه ازمصالح اولیه احداث بنا به شمار می رفته زیبا ترین نقشها و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوششی گنبد ها وگوشواره ها، مقرنس ها و طاقنما ها خلق كرده است و در روند تكاملی آن با گره چینی، گل اندازی، گره سازی وآجر كاری خفته و رفته، شاهكار های بی نظیری را به وجود آورده است.

هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را كه در دنیا بی نظیر می باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره گیری از فتونی نظیر منبت، مشبك، معرق، كنده كاری، خاتم سازی ونقاشی روی چوب، اعجاز باور نكردنی را پدید آورده است.

برای تزیین بنا از كاشیهایی یك رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و …. شیشه و آیینه در شكلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه كرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا، بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار كرده است.

بدون تردید تحقق این همه زیبابیها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امكان پذیر نبود، چراكه بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می توان دید.

بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف درطول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته كاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به كار رفته در احداث چنین اماكنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادیو اغراض مادی، بلكه بر مبنای كشش و علاقه ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مكاتب الهی بروز كرده است. چه بسا مردمی كه با مشكلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نكرده اند.

بناهای رفیع و با شكوهی كه در طول تاریخ برای معابد، مساجد وكلیساها،‌سر برافراشته اند، با یك پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است.

در تاریخ اسلام، مسجد در رأس توجه مردم، به ویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی كه اثری ازپیشرفتهای علمی و صنعتی در هیچ كجای عالم دیده نمی شود، بر جسته ترین آثار معماری جهان، از میان مساجد بزرگ در جای مانده است،‌ اگر چه به علل گوناگون، بویژه هجوم ارتشهای متجاوز بیگانه به كشورهای اسلامی بسیاری از ابنیه مهم و مساجد تاریخی دچار تخریب و ویرانی شده و آثار مهم مكتوب و میراث فرهنگی مسلمین كه دستخوش غارت و آتش سوزی در كتابخانه های مهم جهان اسلام شده است، ما را ا زگنجینه های مهمی محروم كرده است،‌ با این حال آنچه بر جای مانده، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری به كار رفته در بنای مساجد بزرگ تاریخی، بویژه آن كه در معماری و كاشیكاری بناها، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شكل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند،‌ و فضایی به وجود آورده است كه انسان شیفته معنویت را بسوی خود می خواند.

– مسجد در معماری ایران

– عملكردهای مساجد مختلف

– خصوصیات فضاهای كالبدی مسجد

« مسجد » در معماری ایران.

در هنر و معماری ایرانی و به ویژه معماری مساجد با دو پدیده شكل و محتوایا عینیت و ذهنیت – و در یك كلام قالب و روح مواجهیم.

هنر معماری دارای سه جنبه است یكی جایگاه اثر در شهر یا معماری شهری ، طراحی خود بنا یا حجم اثر، و در نهایت هنر های وابسته به معماری كه شامل مواردی چون نور ورنگ و نقش است، می گردد كه این اخیر با آنكه نقشی محوری در آنچه كه معماری ایرانی نا مید ه می شود دارد، اما در دوره های پسین ، این شیوه یا مهجور گشته یا نقشی حاشیه یی یافته است. حال آنكه چنین ظرفیتی را دارد كه فضا سازی كند و بدون اینكه تركیب احجام نامتجانس ضرورت یابد، فضاهای دلخواه را ایجاد نماید.

انسان- و به تبع او اثر هنری- موجودیت نمی یابد، مگر آنكه قالب و روحی داشته باشد. قالب و روح دو وجه متفك یا همراه و تركیبی نیستند، بلكه وجوهی محشور و عجیبند كه هیچ كدام بدون دیگری موجودیت و معنا نمی یابد. نه هر قالبی محمل هر روحی است و نه روحی تاب نشستن بر هر قالبی را دارد. این دو تنها با یكدیگر موجودیت می یابد و رشد می كنند و مرتبت وجود می یابند.

درهنر معماری، اثر و روح حاكم بر جابجایی آن از یكدیگر منفك نیستندو نمی توانند كه باشند. نمی توان فضایی را تخیل نمود، بدون آنكه صورت و شمایلی برایش قائل گشت و به همین عنوان نمی توان صورت و شمایلی تصور نمود و مصالح آن را در نظر نداشت- روح فراخ در همنشین با قالب تنگ همچون انیسش خرد و تحقیر می گردد یا قالب شكسته بر می دارد. قالب فراخ نیز ذلیل روح خرد شده، ویرانه می شود. این دو تنها بار شد متناسب و همپای یكدیگر، كارا و زیبنده می گردند. درفضا سازی ایرانی علاوه بر تركیب یا انتزاع حجمی، از نقوش و رنگ و نور پردازی هم، به منظور القای انتزاع یا تركیب فضایی استفاده شایان و قابل توجهی می شود به این معنا كه در یك معنا كه در یك فضای راسته، شكست نور یا تفرق نقوش، قطعه ای را مجرء یا گسسته می نمایاند و بالعكس بدین لحاظ شناخت نقوش و در رأس آن گره بنایی، در فضا سازی ایرانی نقشی مؤثر و ناگزیر دارد.

فایل ورد ۱۲ ص

دانلود تحقیق بررسی شهرستان یزد

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۲۷ کیلو بایت
تعداد صفحات	۳۴

فهرست

فصل اول………………………………………………………………………………………………………………………………

۱- پیشینة تاریخی……………………………………………………………………………………………………………..

۲- نظم فضائی شهرهای مناطق گرم و خشك………………………………………………………………

۳- تأثیر عوامل آب و هوائی………………………………………………………………………………………………

۴- تركیب بام گنبدی و طلاق………………………………………………………………………………………….

فصل دوم : ………………………………………………………………………………………………………………………….

۱- ساختار شهر و عناصر ساختاری آن…………………………………………………………………………..

۲- محلات، مراكز محلات…………………………………………………………………………………………………

۳- مسجد جامع………………………………………………………………………………………………………………….

۴- بازار شهر………………………………………………………………………………………………………………………..

۵- ارگ شهر……………………………………………………………………………………………………………………….

فصل سوم : …………………………………………………………………………………………………………………………

۱- بررسی تركیبخانه و عناصر معماری ایران………………………………………………………………..

۲- مسایل و سیاستها و اصول برنامه ریزی شهری……………………………………………………….

۳- مسایل و سیاستهای عمده برنامه ریزی شهری……………………………………………………….

نمونة شهرهای تاریخی ( یزد )

مجموعه شهر : در نخستین بازدیدها از كل مجموعة شهر دو بخشی قدیمی و بخش جدید قابل تشخیص بود. با پیشرفت تدریجی كار معلوم شد كه میان سه بخش عمده می توان تمایز قائل شد :

۱) بخش تاریخی شهر، شامل بخشی قدیمی و درونی شهر مربوط به پیش از قرن نهم هجری قمری ( زمان تألیف تاریخ یزد)

۲) بخش تاریخی شهر، شامل بخش میانی كه مجموعة شهر را تا استقرار حكومت پهلوی در سال ۱۲۹۹ نشان می دهد.

۳) بخشهای جدید و بیرونی كه عمدتاً بیرون دیوارهای تاریخی شهر شكل گرفته است. گسترش این بخشها به ویژه در فاصله ۵۷- ۱۳۴۷ سرعت گرفت و در دوران انقلاب اسلامی بر سرعت آن افزوده شد.

این تقسیم بندی تاریخی به صورتی با تركیب كالبدی شهر نیز هماهنگ است. بخش درونی دارای تركیبی فشرده، بخش میانی تركیبی نسبتاً باز و بخشهای جدید گوناگون است. همچنین این تقسیم بندی در دیگر شهرهای كه در این پژوهش بدانها اشاره شده كم و بیش صادق است.

بخشی تاریخی شهر. شهر یزد برجسته ترین نمونه ای است كه ساخت آن علی رغم تغییرات عمدة اواخردهة چهل به بعد، می تواند روشنگر تركیب فضایی یك شهر سنتی ایرانی در دورة اسلامی باشد. در سه دهه پیش هنوز نشانی مبتنی بر پیشرفت حرفه های سنتی و تجارت و رونق شهر و تخصص پیشه وران و سلسله مراتب در سازمانهای صنفی دیده می شد، كه در این بخش به مواردی اشاره شده است. ویژگیهای این شهر موجب گردید كه در جریان مطلاعات نظم فضایی و ساخت شهر و معماری نواحی گرم و خشك و نیز در بررسیهای تطبیقی، همواره یزد به عنوان نمونه و پایه مورد بررسی واقع شود. در اینجا ابتدا تغییرات كالبدی شهر را در ادوار مختلف تاریخی- تطبیق متن كهن با وضع موجود شهر- با تأكید بر دورة رونق شهر مورد مطالعه قرار می دهیم و سپس به تحلیل عناصر و نظم فضایی شهر می پردازیم.

۲-۱ یزد. هسته مركزی شهر، حدود قلعة دورة آل كاكویه در بالا و سمت چپ عكس به چشم می خورد. خیابان مسجد جامعه و خود مسجد جامع در پائین دیده می شود . قسمتی از خیابان پهلوی سابق ( اولین خیابان یزد) كه تقریباً جهت شمال شرقی جنوب غربی دارد پیداست. حدود جنوبی قلعة قدیمی ( شمال مسجد جامع) از بین رفته، و در سال ۱۳۵۲، خیابانی ( خیابان سید گل سرخ) در حد غربی قلعه احداث شد، كه كارهای ساختمانی آن چند سال متوقف شده بود. بافت بسته و متراكم محلة قدیمی فهادان و محله های مجاور در خور توجه است.

در قرن پنجم شهر مقر حاكم نشین یكی از سلسله های كوچك محلی به نام آل كاكویه بوده است. در این دوره تغییرات كالبدی روشنی درشهر به وجود آمد. در سال ۴۳۲ هجری دیواری گرد شهر كشیده شد، و چهار دروازه به نامهای درب كیا، درب قطریان، درب مهریجرد و درب كوشكنو ایجاد گردید

در حال حاضر محل این دروازه ها در شهر قابل شناسایی است. حاكمین این خاندان همچنین اقدام به ایجاد عناصر دیگری در شهر نمودند. ابویعقوب محله ای در شهر بنا كرد كه امروز به همین نام – محلة یاقوبی – شناخته می شود.

در دوره اتابكان یزد قرون ششم و هفتم نیز حكام شهر به ساختن محلات روستایی، باغها، قصر، بازار، مدارس علمیه، سراها و دروازه اقدام نمودند. قریه ای در جانب شرقی شهر كه امرزو به نام مریم آباد شناخته می شود، توسط مادر اسفهسالار قطب الدین ابو منصور
( متوفی ۶۴۲ هـ) ایجاد گردید و در آن زمان مریاباد نامیده می شد. دروازه ای نیز كه امروز محل آن قابل شناسایی است و محلة آن به نام مالمیر شناخته می شود به دستور مادر امیر بنا گردید.

در دوران حكمرانی آل مظفر در قرن هشتم هجری نیز ساخت كالبدی شهر دچار تغییرات بسیاری شد. محمد بن مظفر امیر مبارزالدین محمد در شهری دیگری به دستور امیر چخماق و فرزندانش ایجاد گردیدند كه امرزو برخی از آنها باقی مانده اند. این عناصر عبارتند از : بازار علی آقا در دورازة مهریجرد ۸۱۵ هـ ؛ بازار خواجه شمس الدین ؛ مسجد جامع در خارج شهر در محلة سرریگ. ۷۷۰ و ۸۱۸ هـ؛ بقعة سیدركن الدین ۸۱۵ و ۸۴۳ هـ؛ مدرسه ضیائیه سرپلك ۷۸۸هـ، مدرسة خانزابنت محمد بن مظفر بیرون دروازه در محلة سراب نو با خانقاه و مقبره ۷۰۰ هـ، و مزار پیر برج نزدیك به برج دروازة مهریجرد.

آثار دوره صفویه درشهر یزد معدود است. در این دوره بیشتر فعالیتهای حكام و سلاطین وقت به ویژه در اصفهان متمركز بوده است. در یزد مجموعه شاه شامل میدان بزرگ كه تكیه بوده، مسجد و مدرسه شاه طهماسب متعلق به دوره صفوی است. این مجموعه امروز تقریباً به كلی از هم پاشیده شده و در دو نوبت خیابان كشی، تكیه به صورت محوطة تقاطع دو خیابان در آمده است.

بعد از صفویه تا دوره آخر دگرگونی شهر در دهه های اخیر به ویژه می توان از كارهای محمد تقی خان یزدی معاصر شاهرخ میرزای افشار و كرمیخان زند یاد كرد. منجمله باغ دولت آباد كه در سال ۱۱۶۰ به فرمان محمد تقی خان بنا شد و مدتها نیز محل اقامت كریمخان بود. در زمان وی و فرزندانش همچنین عناصر دیگری ماند بازارخان، مدرسه خان، قیصریه خان و میدان مشهور خان احداث گردیدند . در دوره قاجاریه به ویژه اعیان شهر خانه های باشكوهی برای خود ساختند كه از جمله مجموعة عربها را می توان نام برد.

همانطور كه می بینیم حكام شهر كه در ادوار مختلف ادارة كامل منطقه را از نظر اقتصادی اجتماعی زیر نظر داشته اند، در دگرگونی ساخت مركز حكومتی نیز دارای نقش اساسی بوده اند. تاریخهای محلی از كار و وضع زندگی مردم اطلاعات چندانی به دست نمی دهند، اما از متن آنها به نحوه كار در عناصر تولیدی شهر تاریخی مانند كارگاهها كه فضای فعال آنها جریان صدها سال كار یكنواخت را نشان می دهد و امروز نیز برخی از آنها به جا مانده، می توان پی برد. اطلاعات معتمدین محلی كه زندگی نیم قرن پیش را به خوبی به یاد دارند، تصویری از نحوه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی در شهر و زندگی اجتماعی فرهنگی مردم و همچنین نحوه عملكرد عناصر شهری به دست می دهد كه در اینجا مورد بررسی قرار می گیرد.

ساخت شهر یزد. بررسیها نشان می دهد كه در گذشته شهر یزد دارای محلات متعددی بوده است. محلات شهر جایگاه زندگی طبقات اجتماعی مختلف، صاحبان مشاغل گوناگون و پیروان ادیان مختلف بوده است. روابط نزدیك اقتصادی اجتماعی نظام محله ای ویژة شهرهای دورة اسلامی و شیوة تولید كارگاهی بر نظم اجتماعی فضایی شهر تأثیر داشته است. به طوری كه دریك محله بخشهای اعیان نشین- صاحبان كارگاههای خصوصی- و طبقة اجتماعی متوسط كنار هم قرار داشته و یا دو محله متعلق به اعیان و متوسط شهری كنار هم قرار می گرفته است. خانه های اعیان نشین معمولا مشخص و مانند مراكز محلات در تقاطع و یا در مسیر گذرهای اصلی قرار داشته است.

حدودك یك قرن پیش شهر یزد دارای ۶ محلة زردشتی نشین بوده كه در شهر و یا اطراف شهر به صورت مجموعه و یا محلات روستای وجود داشته اند و امروز (۱۳۵۳) نیز باقی هستند. زردشتیان به طور عمده به زراعت اشتغال داشتند و در محله های خود در داخل شهر دارای زمینهای مزروعی بودند. آثار این زمینها امروز نیز باقی است و بخش عمده زمینهای بایر شهری را در محلات زردشتی نشین تشكیل می دهد. در مجموع می توان گفت كه جز در موارد اقتصادی از لحاظ روابط اجتماعی جامعه زردشتیان جامعة بسته ای بوده است و این به ویژه در تركیب كالبدی شهر به چشم می خورد.

فایل ورد ۳۴ ص

دانلود تحقیق بررسی مجموعه های مسکونی در مشهد

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۱۱ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۳

از آنجائی كه برای طراحی یك مجموعة مسكونی، آگاهی نسبت به وضعیت مجموعه هایی كه تاكنون در این شهر به وجود آمده اند و تأثیراتی كه از مرحله طراحی تا زمان استفاده ، از محیط گرفته یا بر آن می گذارند، ضروری می نماید. با عنایت به این مهم، در این بخش از رسالة حاضر، چند نمونة شاخص و تأثیر گذار در بخشهای مختلف شهر انتخاب شده اند تا به ترتیب زمانی و با بررسی نكات مثبت و منفی آنها، شناخت دقیق تری از وضعیت این پدیده ها در سطح شهر به دست آید.

ارائه اطلاعات در مورد این مجموعه ها در قالب: نمایش موقعیت قرارگیری در شهر، دیدهای گوناگون در وضعیت موجود از آنها، تصویری بازسازی شده از مجموعه ( برایدرك بهتر بیان معماری آنها) ، همچنین نقشه ها و سایر مشخصات. در موارد لازم، اطلاعات نقشه ها و سایر توضیحات ضروری در ارتباط با بنا این بررسی را كاملتر میكند.

۱- مجتمع مسكونی فیروزه:

علت انتخاب:‌این مجموعه یكی از معدود مجتمعهای مسكونی مشهد است كه پس از آپارتمانهای مرتفع در عرصه ساخت و ساز مسكن، به بلند مرتبه سازی روی آورده و امكان زندگی در ارتفاع بیش از ۵۶ طبقه را برای ساكنین، فراهم نموده است.

۱- بررسی ویژیگیهای كالبدی – فضایی مجموعه:

مجتمع مسكونی فیروزه با تعداد ۱۴۰۰ واحد مسكونی در قسمتی از شهر واقع شده كه بیشترین كابری اراضی آن مسكونی است.

موقعیت شهری و كاربریهای بافت پیرامونی و بلافصل:

این مجموعه در محدوده بین بلوار شهید قرنی ( بلوار فردوسی) ، بلوار شهید صادقی (بلوار سازمان آب) و بلوار قاضی طباطبایی واقع شده است. كاربریهای اطراف آن در حوزه پیرامونی عبارتند از:

۱- اورژانس ۲- مجموعه فنی و حرفه ای ۳- هتل صبا

۴- پمپ بنزین ۵- بیمارستان خاتم الانبیاء ۶- مجموعه ورزشی كارگران و مجموعه تفریحی ۷- مجموعه های مسكونی با قدمت زیاد نظیر ۶۰۰ دستگاه،۵۱۲ دستگاه مجموعه مسكونی شركت گاز و مجموعه مسكونی فرهنگیان

كاربریهای داخل مجموعه و در حوزه بلافصل آن عبارتند از :

۱- مسكونی ۲- مركز تجاری ۳- درمانگاه ۴- مسجد

نظام دسترسیها و الگوی حركت سواره و پیاده:

كل مجموعه به ۶ فاز مجزا از یكدیگر تقسیم شده كه هر كدام دارای هیات مدیره مختص به خود می باشد و هیچگونه ارتباطی بین فازهای مختلف وجود ندارد. تفكیك حركت سواره و پیاده بدین ترتیب است كه حركت سواره در فضاهای ارتباطی كه در بین فازهای مختلف ایجاد شده اند، صورت می گیرد و هیچگونه تداخل حركتی سواره در داخل محوطه های درونی مجتمع وجود ندارد، مگر در موارد اضطراری.

بررسی نحوه همگنی مجموعه با بافت اطراف و محیط:

در این زمینه می توان به نكات زیر اشاره نمود:

۱- برجها طوری طراحی شده اند كه حداقل سایه اندازی را بر هم داشته باشند.

۲- اگر چه ریتم افقی- عمودی و نیز شكستگیهایی در نما دیده می شود، ولیعدم استفاده از مصالح متنوع، موجب بوجو آمدن سیمایی یكنواخت در بدنه شده است كه البته وجود تراسها وفضاهای باز در طبقات و نیز ریتم نما، از تأثیر آن كاسته است.

۳- وجود فضاهای باز در طبقات بالای برجها، نكته ای قابل توجه است كه تنها در مورد تعداد واحدهای معدودی استفاده گشته است و در جای خود قابل تقدیر و تأمل است.

۴- مسأله اشراف مجمع بر منازل مسكونی اطراف و نیز طراحی تراسها رو به فضای خصوصی بافت مسكونی مجاور، یكی از نكات منفی پروژه است. چرا كه با توجه به نظر خواهی صورت گرفته از ساكنین، یكی از كابریهای عمده تراسها، مسأله چشم انداز ذكر شده است كه با درنظر گرفتن اشراف بوجود آمده بر منازل اطراف، مطلوب نمی باشد.

۵- بهتر بود كه حجم برجها با افزایش ارتفاع پلكانی می شد تا از تأثیر ارتفاع زیاد آنها بر بافت مجاور بكاهد.

۶- غلبه توده بر فضا، بجای فضا بر توده از معضلات مجموعه است.

۷- فازهای مختلف مجتمع با. نرده از محیط پیرامونی خود تفكیك شده اند.

۸- كمبود فضاهای سبز ونشیمن و نیز مكانهای جمعی مناسب كه بصورتی شایسته تجهیز شده باشند، باعث انروای ساكنین شده و از بعد اجتماعی مجتمع كاسته است.

۹- فضای باز مجموعه نیز، عموماً‌ با موزائیك فرش شده است و فضاهای تجمع جهت گذران اوقات فراغت ونیز ایجاد همبستگی اجتماعی در ساكنین، متناسب با جمعیت مجموعه وجود ندارد.

۱۰- مجتمع تجاری مجموعه در مكانی قرار گرفته كه علاوه بر پاسخگویی به نیاز مجتمع با بیرون هم ارتباط كند.

۱۱-سلسله مراتب دسترسی به داخل مجتمع از فضای باز (محوطه)، به فضای نیمه باز ( سرپوشیده ) و سپس فضای بسته صورت می گیرد كه تركیب مناسبی بنظر می رسد. همچنین فضای نیمه باز سرپوشیده مجموعه كه شامل پیلوت ساختمانها می شود، با قرار گرفتن در سطحی بالاتر از محوطه شخص گشته است. این فضا شاید بتواند در صورت ساماندهی مناسب، بعنوان یك فضای اجتماع مطلوب برای ساكنین بخصوص در فصول سرد و بارانی، مورد استفاده قرار گیرد و تا حدی كمبود اینگونه فضاها در مجتمع را، جبران نماید

۱۲- پاركینگهای مجتمع با قرار گرفتن در زیر محوطه باز و داشتن دسترسی از طریق رامپ، از تداخل سواره و پیاده جلوگیری كرد هو كاملا نیز كنترل می شود. ایجاد نورگیر در فضای باز مجموعه كه امكان ورود نور به فضای پاركینگ در طبقه۱- را ایجاد می كند، قابل توجه است.

بررسی واحدهای مسكونی و فضاهای درونی آنها: ( بطور كلی)

۱- واحدها بصورت۱،۲و۳ خوابه طراحی شده اند.

۲- متراژ واحدهای مسكونی ( در فاز ۴ مجتمع) از تنوع جالب توجهی برخوردار است و در ۷ تیپ با متراژهای ۱۷۰،۱۶۰،۱۴۰،۱۲۵،۱۱۰،۹۲،۸۰ متر مربعی قرار می گیرند.

۳- فضاهای ارتباط عمودی، عموماً از سه بخش تشكیل شده است:

الف) آسانسور حمل افراد

ج) آسانسور حمل بار( خدماتی) كه اغلب بسته می باشد و در موقع اسباب كشی استفاده می شود.

۴- نوع سیستم سازه ای بتن آرمه است كه بعلت ارتفاع زیاد، موجب افزایش ابعاد ستونها گشته است.

۵- سیستم گرمایشی- سرمایشی مجتمع بصورت سیستم حرارت مركزی است.

۶- عدم تطابق میان سازه و فضا در بعضی از واحدها، موجب ایجاد مشكلاتی گشته است

۷- تراس در ارتباط با آشپزخانه، نشیمن و خوابها، مناسب شكل گرفته است.

۲- بررسی ویژگیهای اجتماعی- ساكنین:

به لحاظ ویژگیهای اجتماعی- ساكنین( با توجه به ارزیابی فرمهای نظر خواهی) ، نكات زیر بطور خلاصه بیان می شوند:

۱- تعداد افراد خانوار در این مجتمع به لحاظ تنوع پلاتی كه در آن دیده می شود، از ۲ نفر تا ۵ متغیر می باشد.

فایل ورد ۱۳ ص

دانلود تحقیق تحلیل مردم شناسی اماكن مذهبی تاریخی شهر صائین قلعه

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۶۴ کیلو بایت
تعداد صفحات	۹۴

فهرست مطالب

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………

فصل اول طرح تحقیق، كلیات طرح و مسأله آن………………………………………………..

طرح مسئله…………………………………………………………………………………………………..

موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………

هدف تحقیق…………………………………………………………………………………………………

انگیزه تحقیق…………………………………………………………………………………………………

ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………….

روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………

جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………

روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………

نحوه جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………..

فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………….

تعریف مفاهیم و متغیرهای مورد مطالعه…………………………………………………………..

گرایش ………………………………………………………………………………………………………..

كشش………………………………………………………………………………………………………….

امامزاده…………………………………………………………………………………………………………

ضریح………………………………………………………………………………………………………….

حرم…………………………………………………………………………………………………………….

گنبد…………………………………………………………………………………………………………….

نذر………………………………………………………………………………………………………………

قربانی………………………………………………………………………………………………………….

وقف……………………………………………………………………………………………………………

دعا………………………………………………………………………………………………………………

صائین قلعه…………………………………………………………………………………………………..

زیارت………………………………………………………………………………………………………….

روز زیارت…………………………………………………………………………………………………..

توسل و شفاعت……………………………………………………………………………………………

فصل دوم: شناخت كلی شهر صائین قلعه(جامعه مورد تحقیق)……………………………

پیشینه تاریخی……………………………………………………………………………………………….

موقعیت جغرافیایی………………………………………………………………………………………..

ویژگیهای طبیعی…………………………………………………………………………………………..

ناهمواریها…………………………………………………………………………………………………….

آب وهوا………………………………………………………………………………………………………

بادها و اثرات آن……………………………………………………………………………………………

منابع آب………………………………………………………………………………………………………

پوشش گیاهی……………………………………………………………………………………………….

زندگی جانوری……………………………………………………………………………………………..

ویژگیهای اقتصادی:……………………………………………………………………………………….

دامپروری……………………………………………………………………………………………………..

صنایع…………………………………………………………………………………………………………..

راهها……………………………………………………………………………………………………………

ویژگیهای انسانی:………………………………………………………………………………………….

هرم سنی………………………………………………………………………………………………………

ویژگیهای سیاسی…………………………………………………………………………………………..

آثار تاریخی…………………………………………………………………………………………………..

مراكز آموزشی، مذهبی، تفریحی و …………………………………………………………………

فصل سوم: تئوری و ادبیات تحقیق………………………………………………………………….

دین و اعتقادات دینی…………………………………………………………………………………….

شكل گیری دین……………………………………………………………………………………………

الف) ادیان ابتدائی:………………………………………………………………………………………..

نیاپرستی………………………………………………………………………………………………………

توئیسم…………………………………………………………………………………………………………

آنی میسیم…………………………………………………………………………………………………….

فتسیزم…………………………………………………………………………………………………………

مانا و تابو……………………………………………………………………………………………………..

سحر وجادو………………………………………………………………………………………………….

ب) ادیان قدیم یا تعدد خدایان……………………………………………………………………….

ج) ادیان متكی بر یكتا پرستی…………………………………………………………………………

۱- دین یهود:………………………………………………………………………………………………..

اماكن مقدس، مناسك دینی و آئین عبادت قوم یهود………………………………………….

۲-دین مسیح:……………………………………………………………………………………………….

عقاید در دین مسیح………………………………………………………………………………………

مهمترین مناسك و شعائر دین مسیح……………………………………………………………….

۳- دین زرتشت:…………………………………………………………………………………………..

اماكن مقدس، مناسك دینی در زرتشت…………………………………………………………..

۴- اسلام:……………………………………………………………………………………………………..

مناسك دینی و عقاید و اعتقادات در دین اسلام………………………………………………..

وظایف و تكالیف مسلمانان و اماكن مقدس……………………………………………………..

د- مرحله عرفان……………………………………………………………………………………………

– آئین قربانی………………………………………………………………………………………………..

-اقسام قربانی……………………………………………………………………………………………….

– آئین قربانی در ایران……………………………………………………………………………………

– نتیجه گیری از این فصل……………………………………………………………………………..

فصل چهارم: شناخت زیارتگاههای مورد تحقیق……………………………………………….

پیش گفتار……………………………………………………………………………………………………

۱- امام زاده یعقوب(ع)………………………………………………………………………………….

-پیشیننه تاریخی……………………………………………………………………………………………

– بنای اولیه امام زاده یعقوب(ع)……………………………………………………………………..

– بنای كنونی امام زاده یعقوب(ع)…………………………………………………………………..

– ضریح……………………………………………………………………………………………………….

– نحوه اداره امام زاده یعقوی(ع)……………………………………………………………………..

– موقوفات……………………………………………………………………………………………………

-زائر سرا……………………………………………………………………………………………………..

– قربانی……………………………………………………………………………………………………….

-نذورات………………………………………………………………………………………………………

– محل مخارج نذورات………………………………………………………………………………….

۲- امام زاده یحیی (ع)…………………………………………………………………………………..

– مشخصات بنا…………………………………………………………………………………………….

– زیارت نامه امام زاده یحیی………………………………………………………………………….

۳- امازاده قاسم و سارا(ع)……………………………………………………………………………..

فصل پنجم: باورها و كاركردهای زیارتگاهها:…………………………………………………….

-باورهای زیارتگاهها……………………………………………………………………………………..

– كاركردهای زیارتگاهها………………………………………………………………………………..

۱- كاركرد مذهبی…………………………………………………………………………………………

۲- كاركرد تاریخی………………………………………………………………………………………..

۳- كاركرد هنری…………………………………………………………………………………………..

۴-كاركرد روانشناسی…………………………………………………………………………………….

۵- كاركرد سیاسی…………………………………………………………………………………………

۶- كاركرد اقتصادی……………………………………………………………………………………….

۷- كاركرد اجتماعی و فرهنگی……………………………………………………………………….

فصل ششم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق و نتیجه گیری……………………………..

-نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………..

– جداول………………………………………………………………………………………………………

– تجزیه و تحلیل یافته ها………………………………………………………………………………

– نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………….

– فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………

چكیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………….

فصلف اول:

طرح تحقیق، كلیات طرح و مسأله آن

مقدمه:

مردم شناسی یا انسان شناسی فرهنگی، خطوط تمدن و فرهنگ یا خصیصه های فرهنگی گروههای انسانی را بررسی می كند. زیر بنای واقعی مردم شناسی یا انسان شناسی اجتماعی – فرهنگی، مردم نگاری است. در حقیقت مردم نگاری ثبت و ضبط اطلاعات و جمع آوری مصالح و لوازم مادی تحقیق در محل یا در موضوع مورد مطالعه است. و منظور از آن تدوین كاملترین تابلوی ممكن از یك محل می باشد، و موضوع مورد مطالعه می تواند تمام گستره های فرهنگی تاریخی و جغرافیایی را در بری بگیرد. «دكتر عسكری خانقاه، ۱۳۷۳» بنابراین مردم شناسی در ارتباط با سایر علوم از جمله تاریخ، جغرافیا،اقتصاد، سیاست، جامعه شناسی و بر اساس روش استدلال استقرائی، حركت از موضوعات به سمت كل، در صدد شناخت این گستره ها می باشد. در این تحقیق كه نوعی تحلیل مردم شناسی است سعی شده است تا موضوع مورد مطالعه كه شهر صائین قلعه و اماكن مذهبی تاریخی آن از جهات مختلف، جمعیتی جغرافیایی، فنون، اقتصاد، دین، زبان، عادات، آداب و رسوم و … مورد بررسی و شناخت قرار گیرد. مردم شناسی می تواند در این بررسی یك جامعه ابتدائی یا روستایی یا جوامع صنعتی مدرن را مورد مطالعه قرار دهد. و از گرایش های مهمی كه در زمره ی مهمترین تفكرات مردم شناختی هستند یعنی تكامل گرایی، كه در جستجوی آن است كه جای انسان را در بین سایر انواع حیوانات تعیین كند، كه توسعه فرهنگی را منشعب از چند مركز ایجاد و ابداع بداند و كاركرد گرایی كه همه وقتش را بر روابط كاركردی بین ویژگیهای فرهنگی مختلف درنهادهای اجتماعی متمركز نموده و ساخت گرایی و … استفاده نماید. «پیشین»

طرح مسئله

یكی از مشخصه های ادیان، ادیان چه ابتدائی و یا ادیان الهی، مسأله تقدس است. در هر دینی جاذبه های قدسی وجود دارد و مردمان آن جوامع نسبت به آن موارد و مكانهای مقدس احترام و ارزش معنوی قائل هستند، و اعمال خاصی را برای آن مكانها در نظر گرفته اند و با دقت سعی در انجام آن اعمال در آن اماكن می باشند. مردم دیندار در هر آئینی برای بازدید و زیارت و انجام اعمال مربوط به آن در زمان مناسبی به آنجا مراجعه و به وظایفی كه مطابق با آداب و رسوم آئینشان آئینشان است عمل می كنند. در كشور ما نیز كه مردم پیرو دین اسلام و مذهب تشیع هستند، مكانهای مقدسی بسیاری در نقاط مختلف كشور بصورت، قدمگاه، مزارمطهر، اقامتگاه، از امامان و اولاد آنها پراكنده شده است. وبه مردم سالانه بصورت انبوه حتی با طی مسافتهای طولانی خود را به این اماكن می رسانند. به آنها متوسل می شوند، زیارت می كنند و نذر قربانی به جای می آورند. در جامعه مورد مطالعه ما یعنی صائین قلعه كه یكی از شهرهای استان زنجان با قدمت بسیار می باشد و با وجود چنین امكن مقدسی بصورت امامزاده، ما شاهد حضور گسترده مردم بری عرض ارادت، دعا، نیایش، توسل ، هستیم كه در این تحقیق سی در شناخت این گرایش ها تجزیه و تحلیل مربوط به آن می باشیم.

۱- موضوع تحقیق:

تحلیل مردم شناسی اماكن مذهبی تاریخی شهر صائین قلعه.

۲-هدف تحقیق:

شناخت اماكن مذهبی و تاریخی صائین قلعه و معرفی گذشته تاریخی تحولاتی كه در این شهر و اماكن مقدس و مذهبی آن روی داده، آشنا كردن مردم با خصوصیات جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی، منطقه، شناخت امكانات بالقوه مادی و معنوی و وادار نمودن افراد، برای تحقق بخشیدن و بالفعل كردن آنها، شناخت تأثیرات و كاركردهای مختلف ، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، روانی اماكن مذهبی و امام زاده ها و علل گرایش مردم به زیارت و احترام این اماكن، و همچنین شناخت آداب و رسوم مختلف، در مورد زیارت، نذر، قربانی، میهمانی، مراسم جشم، شادی، تفریح، عزاداری….كه در این اماكن توسط زائرین صورت می گیرد.

۳- انگیزه تحقیق:

با نظر به این كه در كشور ما با توجه به دین و آیین و مذهب مردم، گرایش و كشش زیادی به مسئله مقدس بودن اماكن مذهبی و زیارت آن اماكن وجود دارد. و این گرایش و احترام در جامعه مورد تحقیق ما بصورت گسترده مشاهده می شود سعی در پژوهش و تحلیل این مسأله بر آمده ایم.

۴- ضرورت تحقیق:

زندگی اجتماعی مردم از طریق تعاملات اجتماعی میان افراد گسترده می شود. تعامل اجتماعی یعنی تمایل افراد به برقراری رابطه با یكدیگر، كه از فطرت انسانس آنها ناشی می شود، و باعث وحدت و گسترش روابط اجتماعی و همبستگی میان اعضاء جامعه می گردد. واسطه تعامل میان افراد معانی هستند و معانی شامل رفتارهای مختلف فرهنگی ، مذهبی و دینی، اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی می باشند. فرهنگ دینی و رفتارها و مراسم مذهبی، بخشی از زندگی اجتماعی مردم می باشند.

و در تعاملات اجتماعی، بعنوان واسطه باعث گسترش روابط افراد می شود. دعا، نیایش، نماز، زیارت، عزاداری بصورت دسته جمعی انجام می گیرد. و ما همواره در اماكن مذهبی، مانند مساجد، امام زاده ها، مرقد امامان، این اعمال را مشاهده می كنیم. در اماكن مقدس و مذهبی جامعه مورد تحقیق، یعنی امام زاده ها، زائرین زیادی برای زیارت، دعا، نیایش، انجام نذر، قربانی، تفریح، عزاداری حضور پیدا می كنند، و در مواردی شاهد كرامات، و معجزات در این اماكن هستیم. لذا شناخت این اعمال و رفتارها و معجزات و كرامات امام زاده ها كه از عناصر فرهنگ دینی و اجتماعی هستند، و معرفی آنها به مردم و ارتقاء فرهنگ زیارت، ضرورت پژوهش را بیشتر نمایان میكند. و از طرف دیگر چون تاكنون تحقیقی جامع از خصوصیات و ویژگی های، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، شهر صائین قلعه و اماكن مذهبی آن صورت نگرفته است، ضرورت دیگری را برای این تحقیق ایجاد می كند.

فایل ورد ۹۴

دانلود تحقیق جامعه شناسی روستای امامزاه در ارومیه

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۴۱ کیلو بایت
تعداد صفحات	۶۵

فهرست مطالب

پیش گفتار ………………………………………………………………………………………….

مقدمه …………………………………………………………………………………………………

بخش ‌اول: بررسی جامعه شناسی روستایی شهرستان ارومیه………………………

فصل اول: بررسی كلیات جامعه شناسی روستای امامزاده از توابع شهرستان

ارومیه در استان آذربایجان غربی با عنوان «روستای امامزاده» …………………….

فصل دوم: ارتباط مسائل روستایی با مركز شهر ………………………………………

كلیات جمعیتی ……………………………………………………………………………………

تركیب جمعیتی ……………………………………………………………………………………

مهاجرت …………………………………………………………………………………………….

علل مهاجرت روستائیان استان به مراكز شهری ……………………………………………….

علت مهاجرت روستائیان به شهرها…………………………………………………………

میزان جمعیت باسواد ……………………………………………………………………………

زندگی روستایی در استان آذربایجان غربی ……………………………………………..

ویژگیهای روستاهای استان ……………………………………………………………………

شهرستان ارومیه در یك نگاه كشاورزی و محدودة ‌آن ……………………………………..

محصولات عمده …………………………………………………………………………………………

باغداری……………………………………………………………………………………………….

بخش صنعت ………………………………………………………………………………………

صنایع روستایی ……………………………………………………………………………………

صنایع دستی ……………………………………………………………………………………….

راهها و حمل و نقل …………………………………………………………………………….

بخش دوم: كتاب شناختی………………………………………………………………………

فصل اول: مشخصات كتاب شناختی و فهرست مطالب آن كتاب ………………

فصل دوم: بررسی و نتایج حاصله از كتاب فوق‌الذكر ……………………………….

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………..

پیش‌گفتار

در پی تهیه نقشه‌های به مقیاس ۰۰۰/۲۵۰: ۱ كه ۱۳۸ برگ آن در سیستم UT.M پهنه كشور را می پوشاند،‌ شایسته بود فرهنگ جغرافیایی نوینی كه هر جلد آن حاوی تفسیر آبادیهای یكبرگ نقشه باشد تهیه و توزیع گردد فرهنگ جغرافیایی ۱۰ جلدی گذشته اداره جغرافیایی ارتش (فرهنگ رزم‌‌آرا) در زمان خود فرهنگ جامعه و مناسبی بوده است ولی با گذشت زمان و دگرگونیهای زیادی كه در شهرها و روستاهای كشور پدید آمد ضرورت تدوین فرهنگ جغرافیایی جدیدی را بیش از پیش آشكار ساخت.

بدین منظور از اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۳ هجری شمسی گروههای پژوهشی و گردآوری اطلاعات جغرافیایی به روستاها اعزام گردیدند.

در این فرهنگ شرح همة‌ شهرها و آبادیهای كوچك و بزرگ و حتی مزارع بطور اختصار آورده شده است. مزارع غیرمسكونی در شرح روستایی كه به ن وابسته است نام برده شده است.

نام و مشخصات رودها، دشتها و كوهها، و دیگر عوارض طبیعی كه روی نقشه‌ نشان داده شده‌اند در شرح آبادیهایی كه به آنها نزدیك هستند آورده شده و همچنین كوشش شده است كه بناهای تاریخی و آثار باستانی و زیارتگاه‌های موجود در آبادیها و یا پیرامون آنها نیز منظور گردد.

برای گردآوری دانستنیهای این فرهنگ علاوه بر اطلاعات جمع‌آوری شده در محل،‌ آوری شده در محل، از تحقیقات پژوهشگران نیز استفاده شده است.

مقدمه

موضوع جامعه‌شناسی روستایی:‌

جامعه‌شناسی روستایی یكی از رشته‌های جامعه‌شناسی است كه از لحاظ روش و موضوع با جامعه شناسی عمومی ارتباط نزدیك دارد، بدین معنی كه در جامعه شناسی روستایی نیز از روشهای پهنانگر و از فنون رایج در رشته‌های جامعه شناسی نظیر پرسشنامه و مصاحبه و نمونه‌گیری استفاده می‌شود.

ویژگی این رشته از جامعه شناسی آن است كه به بررسی شكل‌‌بندیهای اجتماعی و فرهنگی مربوط به جوامع روستایی می‌پردازد و بدین ترتیب زمینة كار آن شامل سیستمها و خرده سیستمهای موجود در جامعه روستایی از قبیل انجمنها،‌ گروهها،‌ نهادها، ارزشها، هنجارها، قشرها و انواع پدیده‌های اجتماعی است كه حیات جامعة روستایی را تشكیل می‌دهد. به دیگر سخن، اگر علم جامعه‌شناسی روستایی را می‌توان رشته‌ای از جامعه‌شناسی دانست كه بطور كلی پدیده های جامعه روستایی را با روش علمی مورد بررسی قرار می‌دهد.

جامعه شناسی روستایی در بررسیهای خود از رشته‌های متعدد علوم اجتماعی یاری می‌گیرد كه مهمترین آنها عبارتند از جغرافیای انسانی، جمعیت شناسی، اقتصاد،‌ تاریخ و آمار. هر یك از این رشته‌ها بطور مستقیم یا غیرمستقیم با جامعه شناسی روستایی مرتبط است: بنابراین، جامعه شناس روستایی الزاماً باید حداقل آشنایی لازم را با آنها داشته باشد . این نكته را بایستی خاطر نشان ساخت كه از یك طرف،‌ تحقیق و ارزیابی اساس آگاهیهای لازم برای توسعة‌روستایی محسوب می‌شود و از طرف دیگر، دگرگونهای جامعة‌ روستایی در قرن حاضر را باید با تكنولوژی نیز در ارتباط قرار داد،‌ زیرا نتایج و یا عواقب اجتماعی ورود فنون جدید در جامعة روستایی به منزلة پدیده‌های جدید می تواند مورد بررسی قرار گیرد و بر اساس آن تصمیمات لازم اتخاذ شود. به عنوان مثال كاهش مهاجرتهای فصلی در پی ورود ماشین و استفادة از آن در امر درو و بذر پاشی و بسته‌بندی و غیره و یا جذب گروههای خوش نشین به وسیلة‌ صنایع تبدیلی و تولیدی درون منطقة‌ روستایی موجب كاهش بیكاری و در ضمن مانع مهاجرتهای وسیع از روستا به شهر می شود.

مطالعات مونو گرافیك:‌

به منظور تكمیل بررسیهای اجتماعی – اقتصادی مناطق، در هر منطقه یك ده به عنوان نمونه انتخاب شده و كلیة‌ جنبه‌های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی آن با روش «ژرفایی» مورد بررسی قرار گرفته است. بدین ترتیب از سال تأسیس این مؤسسه تاكنون دهها جلد مونوگرافی روستایی منتشر شده است.

بخش اول:

بررسی جامعه شناسی روستایی شهرستان ارومیه

فصل اول:

بررسی كلیات جامعه شناسی روستای امامزاده از توابع شهرستان ارومیه در استان آذربایجان غربی با عنوان «روستای امامزاده»

روستای امامزاده

EMAMZADEH

این ده از نظر تقسیمات كشوری كه مركز دهستان بكشلو چای می‌باشد به بخش مركزی وابسته بوده و تحت نظارت فرمانداری شهرستان ارومیه فعالیت نموده و در استان آذربایجان غربی واقع است.

در طول جغرافیایی َ۱۲ ْ۴۵ و عرض جغرافیایی َ۳۲ ْ۳۷ واقع بوده و ارتفاع متوسط آن ۱۲۹۱ متر است.

در آب و هوای دشتی و معتدل نیمه خشك قرار دارد و فاصله میان این روستا با شهر ارومیه كه مركز استان می‌باشد ۹ كیلومتر می‌باشد كه در شرق شهرستان ارومیه واقع است.

رودخانه شهر چای كه مشهورترین رودخانة ‌شهرستان ارومیه می‌ باشد و از داخل شهر ارومیه عبور می‌كند از ۲ كیلومتری شمال غربی این آبادی یعنی روستای امامزاده می‌گذرد.

دریاچه ارومیه نیز در ۵ كیلومتری جنوب شرقی آبادی قرار گرفته است.

جمعیت این روستا ۱۰۹ خانوار بوده كه به زبان تركی تكلم می‌كنند و دین اهلی این دیار هم اسلام و مذهب شان شیعه می‌باشد.

ساكنان این روستا به كار و پیشه‌ هایی همچون كشاورزی،‌ باغداری،‌ دامداری، پرورش زنبور عسل و نیز كارگری مشغول هستند.

كشت در این منطقه بصورت آبی، آب كشاورزی،‌ و آشامیدنی از چاه عمیق،‌ چاه معمولی و چاه نیمه عمیق (از طریق لوله كشی) انجام می‌گیرد.

فرآورده‌هایی كه از این روستا تولید و بدست می‌آید انگور، سیب درختی، گوجه‌فرنگی، خیار،‌ تخمه آفتابگردان را شامل می‌شود و محصولاتی كه تولید گردیده مازاد بر مصرف آن علاوه برمركز شهرستان به شهرها و استانهای همجوار و حتی به خارج از كشور صادر می‌شود

رستنی‌هایی كه در این منطقه نمایان است عبارتند از گیاهان خاكشیر و شیرین بیان كه كاربرد دارویی دارند و همچنین پوشش گیاهی برای چرای دام نیز وجود دارد.

از جانوران و پرندگان موجود در منطقة‌ روستا نیز می‌توان روباه، خرگوش و كپك را نام برد. امكانات رفاهی و خدماتی این روستا نیز عبارتند از:

دبستان، مدرسه راهنمایی،‌‌ 21 باب مغازه ، نمایندگی كفش ملی،‌ حمام، غسلخانه، مسجد،‌ حسینیه، شركت تعاونی روستایی،‌ شعبه نفت، دفتر مخابراتی، شورای اسلامی ده، مركز خدمات كشاورزی، دهداری،‌ پاسگاه انتظامی، پاسگاه مقاومت بسیج، كارگاه نجاری، كارگاه جوشكاری و درب و پنجره‌سازی و كارگاه بلوك‌زنی سیمانی.

همچنین این روستا دارای برق و به سیستم شبكه برق سراسری متصل است و مركز بهداشتی و درمانی نیز در این دیار وجود داشته و خانة ‌بهداشت هم فعالی است.

از همه مهمتر كه لام بود در اول بحث قید گردد این است كه این روستا زیارتگاه امامزاده محمد و ابراهیم می‌باشد كه بخاطر بودن این مكان متبركه بصورت زیارتگاه امامزاده، نام روستا نیز با عنوان روستای امامزاده از آن اقتباس شده است.

در روز پنجشنبه به تاریخ ۱/۲/۱۳۸۴ ضمن مصاحبه مشخص شد كه علاوه بر سایر و سایل نقلیه ۴ دستگاه اتوبوس سازمان اتوبوسرانی كه هم اكنون توسط بخش خصوصی اداره می شود جهت ایاب و ذهاب اهالی روستا در نظر گرفته شده كه در مدت یك ساعت رفت و برگشت ارتباط اهالی روستان را با مركز استان كه همان شهرستان ارومیه می‌باشد برقرار می‌سازد كه كرایة هر نفر مسافر نیز به مبالغ هفتصد ریال (هفتاد تومان)‌ تعیین گردیده است.

فایل ورد ۶۵ ص

دانلود تحقیق جایگاه صنعت گردشگری در استان قزوین

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۲۲ کیلو بایت
تعداد صفحات	۲۹

استان قزوین با توجه به پیشینة تاریخی آن و با در نظر گرفتن قابلیت هایی كه در زمینه جاذبه های تاریخی، گردشگری و منابع طبیعی و … دارد میتواند نقش عمده و ویژه‌ای در زمینه توسعه صنعت توریسم داشته باشد كه قابلیتها، امكانات و زمینه های مساعد آن به شرح ذیل می باشد:

– داشتن مواهب و چشم اندازهای طبیعی

– موقعیت مناسب استراتژیكی و ترانزیتی

– قابلیتهای بازرگانی – تجاری

– زمینه های مساعد علمی – تحقیقاتی

این استان با داشتن این قابلیتها و توانمندیها میتواند با برنامه ریزی ساختاری و زیربنایی جزء قطبهای موفق توریستی در سطح مالی و بین المللی مطرح شود [۷].

جاذبه های گردشگری استان

الف – جاذبه های طبیعی [۲۸]

جاذبه ها و چشم اندازهای طبیعی مشتمل بر مجموعه وضعیتهایی است كه انسان با چشم و دیدگان خویش می بیند. مهمترین عوامل طبیعی كه در هماهنگی با یكدیگر موجب شكل بخشیدن به چشم اندازها و مناظر طبیعی به صورت یك مجموعه یكپارچه میشوند مشتمل بر ویژگیهای توپوگرافی، ساختار اقلیمی و آب و هوایی، ساخت زمین شناختی، كم و كیف منابع آب، پوشش گیاهی (مرتع و جنگل) ، حیات وحش و … است.

استان قزوین به لحاظ توپوگرافی از سه قلمرو متمایز كوهستانی، كوهپایه ای و دشتی تشكیل شده كه بلندترین نقطة ارتفاعی آن بیش از ۴۰۰۰ متر ارتفاع دارد و اغلب پوشیده از برفهای دائمی است. با توجه به ویژگیهای توپوگرافی و تأثیر عوامل مؤثر بر آب و هوا، استان قزوین برخوردار از اقلیمهای مختلف با میزانهای متفاوت بارندگی و دما است.

همچنین فضاهای كوهستانی شمالی سرمنشأ رودخانه های مهم و پر آبی است كه بخش مهمی از آن بوسیله رودخانه شاهرود وارد سد سفید رود شده و نیز بخشی از آبهای سطحی رو به سمت جنوب، پس از مشروب ساختن دشتهای قزوین و تاكستان از استان خارج میشوند.

با توجه به عوامل طبیعی مذكور، پوشش گیاهی استان عمدتاً مرتعی بوده و در نواحی كوهستانی و كوهپایه ای شمالی در طارم و الموت عرصه های جنگلی متشكل از گونه های بلوط ، زرشك، سیب وحشی، پسته وحشی و … است.

۱- آب و هوا و مزیتهای اقلیمی

اقلیم و ویژگیهای مطلوب آب و هوایی از جمله دمای آسایش و میزان بارندگیها و نوع آن، از مزیتهای عمدة جذب توریست به شمار می روند به نحوی كه براساس مطالعات انجام شده در باب سهم هر یك از جاذبه ها در جذب گردشگران، ۱/۵۲% از گردشگران در جستجوی عوامل مساعد اقلیمی، مناظر طبیعی، سواحل و كناره های دریا بوده اند كه نزد ۵/۳۶% از كل گردشگران، جاذبه های اقلیمی در رتبه اول قرار داشته است. بر همین اساس در استان قزوین به جز تیر و مرداد كه گرما تا حدود كمی مانع از راحتی گردشگران است، سایر ماههای سال مطلوب می باشد.

۲- رودخانه ها و تالابها

از مهمترین عناصر طبیعی در جذب مسافران،‌كم و كیف رودخانه ها، چشمه ها، تالابها، دریاچه ها و … می باشد. این عنصر به تنهایی جاذبه ای ارزشمند و كم نظیر محسوب میشود كه در شكل بخشی به سایر چشم اندازها و تصاویر طبیعی نقش مهمی ایفا می كند. استان قزوین از این لحاظ به دو فضای كاملاً متمایز تفكیك می شود. قسمتهای شمالی شهرستان قزوین و تاكستان برخوردار از رودخانه های متعدد و استخرها بوده و قسمتهای مركزی و جنوبی استان دارای رودخانه های دائمی قابل توجهی نیست. به عبارت دیگر میتوان نواحی شمالی استان قزوین را در زمرة قلمروهای پرآب كشور محسوب كرد. مهمترین منابع آب استان قزوین در فصل اول و بخش هیدرولوژی آورده شده است.

۳- چشمه ها (آب گرم و آب معدنی)

چشمه سارها و چشمه های آب معدنی به میزان قابل توجهی برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار می گیرند و از این رو امروزه نه تنها به عنوان مراكز آبدرمانی، بلكه از ارزشمندترین جاذبه های طبیعی در جذب مسافران تفریحی محسوب می شوند. استان قزوین همچون بسیاری از استانهای كشور چشمه های آب معدنی و طبیعی متعددی دارد كه بطور سنتی مورد استفادة مردم قرار می گیرند. مهمترین این چشمه ها عبارتند از:

چشمة آب گرم همدان

یكی از چشمه های قزوین چشمة آب گرم واقع بین راه قزوین و همدان است كه در ۸۵ كیلومتری قزوین در سمت راست جاده و در مجاورت خوررود در كوهی كه در كنار آن رودخانه واقع شده است قراردارد. قسمتی از آب چشمه به وسیلة یك ناو چوبی به دو حمامی كه در آن نقطه ساخته شده می ریزد. چون مقدار آب این چشمه در فصول گوناگون كاستی و افزایش ندارد و با اندك و بسیاری بارندگی برف و باران، تغییری در مقدار آب آن حاصل نمی گردد، باید چشمة مزبور را از چشمه هایی دانست كه مبدأ عمقی دارند. آب این چشمه پیش از آنكه تجزیه شود معروف بود كه آب گوگردی است ولی با مشاهدة چشمه و نتیجة تجزیه دانسته شد كه گوگردی در آن وجود ندارد. زیرا بوی هیدروژن سولفوره به هیچ وجه در چشمه استشمام نشده، ضمناً حتی یك سنگ كوچك گوگردی هم در اطراف چشمه دیده نشده است از این رو میتوان قضاوت نمود كه آب این چشمه یك آب كلوروبیكربناته كلسیم است. آب چشمة مزبور از نظر آشامیدن غیر قابل شرب بوده و فقط به طور استحمام میتوان از آن استفاده كرد. این آب در بیماریهای روماتیسمی و عصبی و گاهی در امراض جلدی مفید می باشد، به همین جهت در خارش بدن مؤثر و دارای اثر موضعی بوده، پوست را تحریك و جریان خون سطحی را تسریح می كند. تأثیر سطحی این آب باعث منظم ساختن جریان خون در شكم شده و سرانجام در بیماریهای رحمی مفید است. همه ساله بیماران بسیاری بنا به دستور پزشك به آنجا مده و در این آب استحمام می‌كنند. فصل آب تنی سه ماهه تابستان است و مراجعه كنندگان شبانه روز دو تا سه مرتبه آب تنی می كنند. [۳۰]

چشمه آب گرم یله گنبد

این چشمه در شمال غربی قزوین بین راه رشت – قزوین دور از جاده واقع شده و به نام دهی است كه در سر راه آن قرار دارد. رفتن به این آبگرم از دو طریق آقابابا و كوهین صورت می گیرد و هر دو جاده به جاده “یله گنبد” منتهی می گردد و با اتومبیل میتوان تا آنجا رفت. چشمة آبگرم در دره مصفایی قرار دارد كه از هر سو درختانی آنرا زینت داده است. [۳۰] شمال دره از سنگهای آذرین و جنوب آن از سنگهای آهكی تشكیل شده است. چشمه دارای چند مظهر در چند نقطة نزدیك به هم است و آب آن در حوضچه هایی جهت استحمام جمع آوری می شود.آب این چشمه از گروه آبهای معدنی بیكربناته كلسیك آهن و گازدار بسیار گرم است. استحمام در این آب به سبب وجود گاز كربنیك و گرما، تسكین دهنده و ضد درد است. از این آب در درمان بیماریهای عصبی، مفصلی ، روماتیسم و بیماریهای عصبی استفاده می شود. آشامیدن آن نیز در كار دستگاه گوارش، كبد و مجاری صفراوی و درمان بیماریهای معده ای و روده ای اثر مثبت دارد [۱۸]. گفته میشود بیماران تا هنگامی كه در چشمه هستند هرگونه خوراكی را میتوانند بخورند اما پس از ترك كردن آنجا باید مدتی از خوردن ترشی جات و خوراكی های سرد و غذاهای سرخ كرده (غیر از گوشت گوسفند و تخم مرغ) پرهیز كنند. [۳۰]

چشمة آبگرم خرقان

چشمة آب گرم خرقان به فاصله ۹۵ كیلومتری قزوین از همدان و در كنار جاده قرار دارد. رودخانة ابهررود از این منطقه می گذرد و آب چشمة اب معدنی خرقان، پس از استفاده به آن می‌ریزد.

رسوبات دوران چهارم اطراف آنرا پوشانده اند. آب چشمة خرقان از میان رسوبهای كربناته كه بر روی سازنده های آهكی دورة ائوسن قرار گرفته اند، بیرون می آید. دراین منطقه گسلی از شمال شرق به جنوب غرب وجود دارد كه چشمة خرقان در قسمت انتهای جنوبی آن جای دارد. مظهرهای چشمه در اثر عواملی چون زمین لرزه یا پدیدة رسوب گذاری خود آب، در طول خط گسل تغییر محل فراوان داده و تپه ای از سنگ تراورتن به ارتفاع حدود ۲۰ متر در مجاورت جادة آسفالته و اطراف آن پدید آورده اند.

آب چشمة خرقان از گروه آبهای كلررة سدیك و بیكربناتة كلسیك گرم، اسیدی و همراه با سیلیس می باشد.

تركیب آب چشمة خرقان مشابه تركیب آبهای معدنی موتیه و بوریون فرانسه است و در درمان دردهای عصبی، سیاتیك، رماتیسم، عفونتهای راههای تنفسی، ورم گلو و برونشیت مزمن (بصورت بخور و دوش بینی ) مؤثر میباشد. آشامیدن این آب، در درمان بیماریهای دستگاه گوارش، از قبیل سوء هاضمه ناشی از ضعف قوا توأم با یبوست و احتقان مفید است. [۱۸]

چشمة آب معدنی ترش و لرزان

در ۴۵ كیلومتری شمال غربی قزوین در كنار جادة شوسة قزوین – رشت دو چشمه به نامهای آب ترش و آب لرزان وجود دارد كه به فاصلة چند صد متری از یكدیگر قرار گرفته اند. اطراف چشمه را رسوبهای آبرفتی به همراه لیمونیت و هماتیت پوشانده اند. بلورهای گچ و توده های سنگ گچ نیز در پیرامون چشمه وجود دارد. آزمایش میكروبی بر روی آب این چشمه ها، گونه ای آلودگی با منشأ غیر مدفوعی را نشان داده است.

آب هر دو چشمه از گروه آبهای سولفاتة كلسیك سرد و گازدار و آهن دار است. [۱۸]

چشمه آبگرم جادة تاكستان – آوج

این چشمه از مهمترین چشمه های آبگرم استان قزوین به شمار می رود و هر ساله هزاران نفر برای استفاده از خواص درمانی آب آن، به این محل مسافرت می كنند. بعد از زمین لرزة خرداد ۱۳۶۹ ، ‌مقدار آب و دمای این چشمه افزایش یافته است. [۱۸]

چشمة علی یا علی بلاغی

این چشمه در یك كیلومتری شمال روستای “مصرآباد” بخش آوج بوئین زهرا و كنار رودخانة خرقانرود در بخش خرقان شرقی قرار دارد. آب این چشمه بسیارسالم و گوارا است. [۳۰]

چشمة آب معدنی دینه رود

این چشمه در بخش رودبار الموت قزوین واقع شده و معروف است كه آب این چشمه برای بیماریهای معدی سودمند است، زیرا دارای مواد آهنی است. [۳۰]

چشمة گرمارود و آتانرود

در روستاهای گرمارود و آتانرود بخش رودبار الموت چشمه های آبگرمی است كه حرارت زیادی ندارد و ظاهراً چشمه های آهكی است. در تابستان بسیاری از مردم برای آب تنی به آنجا می روند ولی در زمستان كه هوا سرد است، سنگها را گرم كرده، در آب می‌اندازند و آنگاه به شستشو می پردازند. [۳۰]

چشمه دره برگلو

پایین قلعة الموت – در درة برگلو – چشمة آبی است كه ظاهراً دارای مواد آهنی است، زیرا مسیر آن زرد رنگ است و چنانچه می گویند مفید و سودمند می باشد. [۳۰]

چشمة كوچنان

در ۷ كیلومتری شمال شرقی بخش معلم كلایه چشمه ای وجود دارد كه آب كم كم از بالا به پایین می چكد و پس از رسوب به شكل سنگ سفیدی در می آید به این معنی كه قطره قطره می چكد و تشكیل سنگهای رسوبی مرمری قلوه ای می دهد. این سنگها را اگر در برابر حرارت شدید قرار دهیم به تدریج تبخیر شده و از میان می رود.[۳۰]

چشمة كنگرین

فایل ورد۲۹ ص

دانلود تحقیق استان تهران

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۴۵ کیلو بایت
تعداد صفحات	۷۰

• موقعیت كشوری

استان تهران با وسعتی حدود ۱۸۹۵۶ كیلومتر مربع بین ۳۴ تا ۵/۳۶ درجه عرض شمالی و ۵۰ تا ۵۳ درجه طول شرقی واقع شده است. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از شرق به استان سمنان و از غرب به استان قزوین محدود شده و مركز آن شهر تهران است.

بر پایه آخرین تقسیمات كشوری، استان تهران در سال ۱۳۷۳ دارای ۹ شهرستان، ۲۲ شهر، ۲۰ بخش، ۶۲ دهستان و ۱۹۴۷ آبادی است.

شهرستان‌های آن عبارت‌اند از:

شهرستان تهران، شهرستان دماوند، شهرستان ری، شهرستان ساوجبلاغ، شهرستان شمیرانات، شهرستان شهریار، شهرستان كرج، شهرستان ورامین، شهرستان اسلام‌شهر.

«جغرافیای طبیعی و اقلیم»

• ارتفاعات

استان تهران با رشته‌ كوه‌های البرز از استان‌های شمالی ایران جدا شده است. بخش مرتفع البرز در مرز شمال استان به ۱۵۰۰ متر می‌رسد كه در سمت شمال غربی كشیده شده است. در ارتفاعات بالایی كوهستان البرز كه دارای شیب نسبتاً تندی است، امكاناتی بسیار محدود برای دست‌یابی به منابع آب و كشاورزی وجود دارد. از این رو جمعیتی بسیار اندك در این نواحی ساكن شده‌اند. شهرستان و تقریباً همه شهر دماوند در این ارتفاعات قرار گرفته است.

ارتفاع رشته‌كوه‌های البرز به سوی شرق افزایش می‌یابد و در ارتفاع ۵۶۷۸ متری (قله دماوند) به بالاترین حد خود می‌رسد. قله دماوند در مركز البرز قرار دارد و مرتفع‌ترین قله میان چكادهای آسیای غربی و اروپا است. قله دماوند آتشفشانی خاموش است كه اكنون آخرین مرحله‌های پیش از خاموشی كامل را می‌گذراند و خروج گازهای گوگردی و چشمه‌های معدنی این ادعا را تایید می‌كند.

در شمال‌شرقی استان، كوه‌های سوادكوه و فیروزكوه قرار دارد و به ارتفاعات شهمیرزاد در شرق می‌پیوندد.

دیواره جنوبی كوه‌های البرز مركزی را در استان تهران كوه‌های لواسانات و قره‌داغ و كوه‌های شمیرانات كه بلندترین نقطه آن قله ۳۹۳۳ متری توچال می‌باشد، در بر گرفته است. از دیگر ارتفاعات استان می‌توان به كوه‌های حسن‌آباد و نمك در جنوب، بی‌بی شهربانو و القادر در جنوب شرقی و ارتفاعات قصر فیروزه در شرق اشاره كرد.

• پوشش گیاهی

موقعیت آب و هوایی استان تهران، چه در مناطق كوهستانی و چه در دشت‌ها، موجب پوشش گیاهی از نوع نیمه صحرایی شده است. بارندگی اندك و خشكی هوا باعث رشد خار و بوته استپ‌های صحرایی و نیمه صحرایی به ویژه در بلندی‌هاست.

نواحی جلگه‌ای و دشت‌های استان تهران با شیبی ملایم از شمال شرقی به سوی جنوب غربی كشیده شده است. این مناطق به علت هموار بودن، وضعیتی مناسب برای كشاورزی و تجمع كانون‌های زیستی فراهم آورده است.

دشت‌های گسترده استان در محدوده‌های ورامین، تهران و كرج گسترش یافته و شهرهایی پرشمار را در حوزه‌های خود پدید آورده است. دشت‌های استان تهران از هشتگرد آغاز می‌شوند و تا دشت ورامین ادامه می‌یابند. بخشی از این دشت آبرفتی، در جنوب استان تهران واقع شده است كه با ارتفاع ۷۹۰ متر از سطح دریا پست‌ترین قسمت استان است. این دشت‌ها از شمال به دامنه‌های جنوبی البرز و از جنوب به شوره‌زارها و حاشیه كویر مركزی و یا رودخانه‌های شور می‌انجامند. پوشش گیاهی این ناحیه از گونه‌های گیاهی خاردار است.

• اقلیم

در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، آب و هوای متفاوتی شكل گرفته است. سه عامل جغرافیایی در شكل‌گیری آب و هوای آن نقش اساسی و تعیین كننده دارند:

۱- كویر یا دشت كویر كه در جنوب استان تهران قرار گرفته است و عاملی منفی به حساب می‌آید. زیرا باعث گرما و خشكی هوا می‌شود و به همراه خود گرد و غبار می‌آورد.

۲- رشته كوه‌های البرز كه در شمال تهران واقع شده و باعث تعدیل آب و هوا می‌شود و از این دیدگاه نقشی مثبت ایفا می‌كند.

۳- بادهای مرطوب و باران زای غربی كه نقش آن در آب و هوای استان محسوس و موثر است، ولی نمی‌تواند به طور كامل نقش كویر را خنثی كند.

استان تهران را می‌توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم كرد:

الف- اقلیم ارتفاعات شمالی

ب- اقلیم كوه‌پایه‌ها

ج- اقلیم نیمه خشك و خشك

گرم‌ترین ماه‌های سال در دو ایستگاه كرج و مهرآ‌باد، ماه‌های مرداد و شهریور است كه دمای آن‌ها به ترتیب ۴/۲۵ و ۶/۲۹ درجه سانتی‌گراد گزارش شده است. سردترین ماه سال نیز در ایستگاه كرج ماه دی است كه دمای آن ۲/۱ درجه سانتی‌گراد در طی دوره آمارگیری بوده است. به این ترتیب، اختلاف متوسط دمای سالانه ۴/۲۸ درجه است. تابستان‌ها در تهران به ویژه در جنوب و مركز شهر، گرم و در شمال شهر معتدل است.

در زمستان نیز مركز شهر تهران معتدل است، ولی بخش‌های شمالی شهر سرد است و دما بارها به زیر صفر می‌رسد. میانگین روزهای یخ‌بندان در سال‌های ۵۵-۱۳۳۰ در ایستگاه كرج ۸۳ روز و در ایستگاه مهرآباد تهران۶۱ روز گزارش شده است.

وضعیت اقلیمی شهرستان فیروزكوه و دماوند در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها خنك است. اقلیم شهرستان‌های ورامین و ری نیز زمستان‌ها به نسبت سرد و تابستان‌ها، گرم گزارش شده است.

• بارندگی

سازمان هواشناسی میزان بارندگی تهران و شهرستان‌های مجاور آن را از سال ۱۳۳۵ به بعد مورد مطالعه قرار داد. نتیجه‌های به دست آمده از این ایستگاه‌ها نشان می‌دهد نوسان بارش از سالی به سال دیگر بالا رفته و مقدار بارش در سال‌های گوناگون متفاوت بوده است، میزان بارندگی در این استان از جنوب به شمال بیش‌تر می‌شود. میانگین بارندگی سالانه در سال‌های ۵۵-۱۳۳۰ در ایستگاه كرج با ۲۳۹ میلی‌متر، بالاترین میزان و در ایستگاه مهرآباد با ۲۱۸ میلی‌متر كم‌ترین مقدار بوده است. بیش‌ترین میزان بارندگی در بسیاری از ایستگاه‌های استان در ماه اسفند است ولی در ایستگاه ورامین بیش‌ترین مقدار بارش در ماه دی است. در همه ایستگاه‌ها كم‌ترین میزان بارش در ماه‌های مرداد، شهریور و مهر است. در سراسر تابستان، هوا خشك و بدون بارندگی یا با بارندگی بسیار ناچیز است. در كوه‌پایه‌های جنوبی بلندی‌های البرز نیز مقدار بارش تا اندازه‌ای بیش‌تر است و نسبت به دشت‌های حاشیه كویر تفاوت دارد. در هر بخش، بین ۴۰ تا ۵۰ درصد كل بارش در فصل زمستان صورت می‌گیرد.

• بادها

در استان تهران، بیش‌ترین فشار هوا در اواخر پاییز و اوایل زمستان دیده می‌شود. این، نشانگر غلبه توده‌های سرد هوا در این ماه‌هاست. در فصل زمستان، به علت عقب‌نشینی جبهه سرد به سوی شمال كشور، توده هوای خشك این ناحیه را تحت نفوذ قرار می‌دهد و به همین سبب حالتی كم‌فشار پیدا می‌كند. در بیش‌تر ماه‌های سال جهت باد، غربی است و تنها در دو ماه از سال باد از جنوب شرقی و در دو ماه دیگر از شمال می‌وزد. به این ترتیب، در بیش‌تر ماه‌ها، باد‌های غربی با نوسان زیاد همراه است. جهت عمومی این جریان‌ها، با جهت كلی كوه‌های البرز تقریباً موازی است و به این ترتیب، تاثیر این كوه‌ها بیش‌تر به صورت كاهش متوسط باد در دره‌های كوه‌پایه‌های جنوبی است. در مجموع، هوای شهر تهران آرامش و سكون بیش‌تری نسبت به نقاط مجاور خود دارد و بادهای چندانی ندارد.

• طول روز

طول روزها در تابستان كه ارتفاع آفتاب ۷۴ درجه و ۴۸ دقیقه است، به طور متوسط ۱۴ ساعت و ۲۶ دقیقه است و در زمستان ۹ ساعت و ۳۴ دقیقه كاهش می‌یابد. در زمستان، ارتفاع آفتاب ۳۰ درجه و ۵۲ دقیقه است.

«وضعیت اجتماعی و اقتصادی»

• جمعیت

جمعیت استان تهران در سال ۱۳۷۳ در حدود ۱۱ میلیون و ۶۴۷ هزار و ۱۰۳ نفر برآورد شده است. از این تعداد ۷۶۸،۱۵۹،۱۰ نفر در مناطق شهری (۲۳/۸۷ درصد كل استان) و ۳۳۵،۴۸۷،۱ نفر در مناطق روستایی (۷۷/۱۲ درصد كل استان) زندگی می‌كنند. نرخ رشد جمعیت بین سال‌های ۷۰ تا ۷۳ در كل استان ۷/۲ درصد، در مناطق شهری ۸/۳ درصد و در مناطق روستایی ۷/۳ درصد بوده است. در توزیع شهرستانی جمعیت، بیش از نیمی از جمعیت استان در شهرستان تهران ساكن هستند (۷۳/۵۷ درصد جمعیت كل استان) و شهرستان كرج با ۵۴۳،۱۲۰،۱ نفر (۶۲/۹ درصد كل استان) در مرتبه دوم قرار دارد. كم جمعیت‌ترین شهرستان، شمیرانات با ۲۰۱،۲۲ نفر (۱۹/۰ درصد كل استان) است. بالاترین نرخ رشد جمعیت بین سال‌های ۷۰ تا ۷۳ را شهرستان شهریار با ۸/۱۱ درصد داشته است.

همچنین بیشترین سهم در گروه‌های سنی مربوط به گروه ۹-۵ ساله با ۱۶/۱۶ درصد در كل جمعیت استان بود و كم‌ترین سهم تا پیش از ۶۵ سالگی مربوط به ۵۹-۵۵ ساله با ۱۶/۲ درصد كل جمعیت استان بوده است.

در سال ۱۳۷۳، جمعیت فعال استان تهران در حدود ۹۶۴،۲۲۰،۳ نفر برآورد شد كه نسبت به سال ۱۳۷۰ افزایشی برابر ۳۲۵،۲۷۳ نفر را نشان می‌داد.

نرخ اشتغال در كل استان ۹۴ و نرخ بی‌كاری ۶ درصد بود. در مناطق شهری نرخ اشتغال ۴/۹۴ درصد و در مناطق روستایی این رقم ۴/۸۹ درصد بود.

استان تهران به ویژه شهر تهران و شهرستان‌های نزدیك آن از نظر مهاجرپذیری، بیش‌ترین تعداد مهاجران را تاكنون جذب كرده است. بر پایه تحقیقات انجام شده، در حدود نیمی از جمعیت كل شهر تهران و شهرستان‌های نزدیك آن به عنوان مهاجر شناخته شده‌اند. در حدود یك چهارم این مهاجران از شهرستان‌های استان‌های تهران و مركزی به تهران آمده‌اند. یك پنجم آن‌ها را متولدان استان‌های شمال‌غربی كشور تشكیل می‌دهند و در حدود یك دهم آن‌ها از اهالی گیلان و دیگر نقاط هستند.

زبان اصلی مردم استان تهران فارسی است، اما به علت مهاجرت گسترده به این استان، گوی‌شهای دیگری چون زبان آذری و لهجه‌های متفاوتی از دیگر مناطق ایران نیز به آن افزوده شده است.

• كشاورزی

منطقه تهران را از نظر موقعیت طبیعی و كشاورزی به دو ناحیه می‌توان تقسیم كرد:

ناحیه كوهستانی معتدل كه در برگیرنده نواحی شمالی استان مانند بخش‌های فیروزكوه، دماوند، لواسانات، رودبار قصران، طالقان و بخش‌هایی از شمال ساوجبلاغ است كه به علت ناهمواری‌های شدید سطح زمین، وضعیت نامساعد جوی و اقلیم سرد، مردم این ناحیه بیش‌تر به فعالیت‌های باغ‌داری و دام‌داری می‌پردازند و باغ‌های سیب، گوجه‌سبز، گیلاس، زردآلو و هلو از مهم‌ترین فرآورده‌های این ناحیه به شمار می‌رود.

دشت‌ها و كوه‌پایه‌های جنوبی البرز كه ورامین، ری، شهریار، رباط كریم، اشتهارد و بخش‌های مركزی و جنوبی ساوجبلاغ در این ناحیه واقع شده‌اند. این ناحیه برای كشاورزی مساعد است، ولی در ناحیه‌هایی كه در نزدیكی شوره‌زارها واقع شده‌اند، مشكلاتی در كار كشاورزی وجود دارد. محصولات عمده این ناحیه را گندم، جو، یونجه، ذرات علوفه‌ای، انگور، چغندرقند و پنبه تشكیل می‌دهد.

• صنایع

استان تهران یكی از كانون‌های عمده صنایع كشور است.

یكی از اركان اصلی اقتصاد استان تهران صنایع ماشینی وابسته است كه بیش‌تر آن‌ها به مونتاژ و تولید كالاهای مصرفی اشتغال دارند. توسعه این صنایع بیش‌تر در امتداد راه‌های ورودی به تهران به ویژه در مسیر تهران- كرج، تهران- دماوند، تهران- ساوه و تهران- قم است.

صنایع استان را بر حسب نوع تولیدات می‌توان به گروه‌های زیر تقسیم كرد:

صنایع غذایی، صنایع نساجی و چرم، صنایع كانی غیر فلزی، صنایع فلزی، صنایع سلولزی، صنایع شیمیایی و دارویی، صنایع برق و الكترونیك.

• معادن

از معدن‌های كل كشور ۴/۱۵ درصد آن در محدوده استان تهران است. معادن استان تهران را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم كرد:

معادن فلزی: شامل مس، سرب، مولیبدن، منگنز و آهن است؛ تقریباً همه منگنز استخراجی كشور از معادن منگنز استان تهران به دست می‌آید كه در جنوب و جنوب غربی آن قرار دارند.

معادن غیرفلزی: در برگیرنده ذخایر سنگ آهك و دولومیت است.

معادن خاك‌نسوز: شامل كائولن (خاك چینی) است كه ۵۱ درصد تولید كل كشور از این استان استخراج می‌شود. معدن‌های سنگ گچ استان نیز دارای ذخایری بزرگ است.(۱)

تهران در گذشته‌های دور برخلاف تهران كنونی فرشی بود سبزفام از باغها و بستانهای نفوذناپذیر كه ماوای ساكنان غریبش در میان آنها پنهان شده بود. فهم این هزار توی سبز و خرم چندان ساده نبود؛ از این رو، كسانی كه در پیچ و خم آن گام می‌نهادند چه بسا، راه گم می‌كردند. آنان می‌پنداشتند كه با شهری چون شهرهای دیگر سروكار دارند و نمی‌دانستند كه تهران استثنایی است نسبتاً منحصر به فرد، باغی است پهناور كه خانه‌های زیرزمینی و كوچه ‌باغهای پرپیچ و خم را در دل خود نهان كرده است و نه توده‌ای از بناهای گوناگون مزین به فضاهای سبز و محورهای ارتباطی.

تهران بی‌گذشته نیست، اما حكومتهای پی‌در پی ایران كه در آن استقرار یافته‌اند، مانند ساكنان آن، از روی نادانی، به دلایل سیاسی یا مالی در امحای شواهد بصری پیشینیان چنان سرسختی ورزیده‌اند كه شهر بر اثر آن از هر خاطره‌ای بری شده است. اكنون دیگر این شهر شبیه همان انسانهای ریشه‌كن شده بی‌خاطره‌ای شده كه در آن سكونت دارند. تهران در این گذشته با ری كه روزی جزو آن بوده است شریك است. تهران از نظر زمانی ادامه ری و از لحاظ مكانی بخشی از آن است. مركز این دو شهر، كه در گذشته حدود یك فرسنگ فاصله داشته، امروزه به هم پیوسته است. تهران كه نزدیك دویست سال است پایتخت شده، اكنون كلانشهری است كه جایگزین ری، این شهر باستانی شده كه در عهد شكوفایی خود، قبل از هجوم مغولان، در اوایل قرن سیزدهم ام‌البلاد به شمار می‌آمده است.

فایل ورد ۷۰ ص

دانلود تحقیق استان گیلان

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	۸۳ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۲۳

آشنایی با سرزمین مردم گیل و دیلم

حدود جغرافیایی، آب و هوا

هنگامیكه تاریخ ایران را از نظر میگذرانید خواهید دریافت كه در میان مناطق مختلف ایران كمتر منطقه‌ایست كه چون گیلان و ساكنان بخشهای دامنه‌های شمالی البرز بخاطر دلیریها و بهادریهایشان دارای منابع مختلف تاریخی بوده باشد و بهمین دلیل هم بیش از همة مناطق دیگر ایران دارای تاریخهای محلی است و یا در نوشته‌ها مورد حب و بغض‌های سیاسی و طبقاتی قرار گرفته است اگر چه آثار باستانی منطقه قدرت پایداری در برابر وضعیت اقلیمی را نداشته و بخشی از آن نیز بر اثر حادثه‌ها در دل خاكها مدفون شده و بخشی دیگر بدست انسانهای نادان به تاراج رفته و ویران گردید اما زندگی سلحشورانة آنان در منابع تاریخی و نوشته‌های محلی و در فرهنگ عامه آشكارا بچشم می‌خورد.

این منطقه كه در پای سلسله جبال البرز و در آغوش درختان جنگلی و در كنار دریای خزر آرمیده است. از طرف مشرق با مازندران و از مغرب با آذربایجان همسایه است و اگر همچون جغرافی نویسان قدیم حدود جغرافیایی گیلان را از طرف شمال به دریای خزر و از طرف مشرق به مازندران و از جنوب به ری و قزوین و زنجان و از طرف مغرب به آذربایجان محدود سازیم باز هم باید گفت كه بخش وسیعی از مناطق كوهستانی را كه امروز با نام «دیلم» از منطقة جلگه‌ای جدا می‌سازند باید جزء گیلان بحساب آورد كه از نظر سیاحان داخلی و خارجی و تقسیم‌بندیهای منطقه‌ای و سیاسی و اقتصادی تا قرن‌های نزدیك بما نیز چنین بوده است همانطور كه گاه گیلان را نیز ضمیمة نواحی دیلم بحساب می‌آورند بطوریكه مقدسی كه كتاب خودالتقاسیم فی معرفه‌الاقالیم را كه در قرن چهارم هجری می‌نوشت طبرستان و جرجان و قومس (سمنان ـ دامغان ـ بسطام) را نیز از جمله مناطق دیلمیان میداند. باید گفت حدود جغرافی آن (گیل و دیلم) تا اوایل عصر صفوی و دقیقاً تا انقراض سلسلة كیائیه در دوران سلطنت شاه عباس صفوی بنا به مقتضیات زمان و بر اثر كشمكشهای نظامی متغیر بوده است و امروز مسافری كه بخواهد این حدود را ببیند همینكه از شهرستان كرج خارج گردید باید در امتداد رشته كوههای البرز حركت كرده از طرف قزوین به رشت به راه ادامه دهد و پس از عبور از منطقه طارم و رسیدن به رود خروشان سپیدرود در برابر انبوه درختان جنگلی قرار خواهد گرفت در امتداد رودخانه پس از رسیدن به منطقه امامزاده هاشم (جهنم دره سابق) و عبور از شهرستان رشت و بندر انزلی به منتهی‌الیه این منطقه یعنی گرگانرود و آستارا خواهد رسید و در بخش شرقی به منطقة تنكابن كه تا دوران قاجاریه ضمیمه گیلان بود از شهرهای لاهیجان و لنگرود و رودسر گذشته به چابكسر كه آخرین بخش شرقی میان گیلان و مازندران است می‌پیوندد. تماشای آنهمه زیبایی و تنوع برای هر رهگذر تازه وارد پس از رسیدن به منجیل قدم به قدم خیره‌كننده‌تر خواهد بود زیرا با محاصره شدن منطقه در میان رشته كوههای طالش ـ طارم خلخال ـ دیلمان كه مانع خروج ابرهای حاصل از تبخیر آب دریا و رودخانه‌ها و استخرها و مرداب‌هاست و همچنین حركت بادها از دریا بخشكی و از فلات مركزی ایران بسوی دریا آب و هوای گیلان مرطوب و متغیر و برای رشد و پرورش گیاهان و درختان مختلف فوق‌العاده متناسب بوده و رطوبت هوا تا ۹۵ درصد و ارتفاع باران از ۱۲۵ تا ۱۶۲ سانتیمتر میرسد و درجة حرارت تا حدود ۳ در زمستان و ۳۷ درجه در تابستان می‌باشد. میزان نزول برف چون دورة یخبندان گیلان زیاد نیست و حداكثر ارتفاع برف ممكنست تا دو متر برسد.

اگر از جلگه بطرف دامنه‌های جنگلی برویم بازهم میزان بارندگی و رطوبت و یخبندان متغیر خواهد بود تا جائیكه از ارتفاع ۱۲۰۰ متری به بعد بخاطر سردی هوا رشد درختان متوقف گردیده و در عوض با چمنزارها و مراتع زیبائی روبرو می‌شویم و در ارتفاعاتی معادل ۱۸۰۰ تا دو هزار متر انواع گل و گیاه معطر روئیده می شود.

خجوكو كه در سال ۱۸۴۹ و ۱۸۵۰ میلادی در رشت میزیست و تاریخ گیلانش یكبار در سال ۱۳۰۶ و بار دیگر در سال ۱۳۵۴ چاپ گردیده است می‌نویسد. قوت و سرعت توسعة نباتات در این سامان بینهایت است اما از قلل كوه تجاوز نمی‌كند و هیچ چیز محزون‌تر از دیدن مناظر آن طرف نیست زیرا فاقد هرگونه طراوت است مانند كوههای خلخال كه از خاك رس و ریگ قرمز مركب بوده و دشتهای خمسه و قزوین و تهران و سمنان و دامغان و بسطام كه همه لم یزرع است سبزه و آب در آنطرف‌ها همانقدر نایاب است كه در این طرف بحد وفور یافت می‌شود. گیلانی‌ها در زبان اغراق می‌گویند. اگر در راس یكی از كوههای گیلان بمانید قسمتی از ریش شما كه اینطرف است با عطر گلهای ما معطر می‌شود و حال آنكه قسمت دیگر مانند صحرای آنطرف كوه پر از گرد و غبار می گردد.[۱]

همانطور كه اشاره گردید ارتفاعات گیلان را سه رشته‌كوههای مختلف محدود می‌سازد كه عبارتند از:

۱ ـ كوههای طالش كه به موازات سواحل دریای خزر امتداد یافته و میان آذربایجان و دریای خزر واقع است.

۲ ـ كوههای طارم و خلخال كه رودخانه سپیدرود از كنار دره‌های باریك آن می‌گذرد و رشته‌كوههایی آنرا از كوههای دیلمان جدا می‌سازد و گیلان را به دو بخش تقسیم می‌نماید.

۳ ـ كوههای دیلمان كه دنباله رشته‌كوههای البرز بوده و مرتفع‌ترین قلة آن در گیلان درفك (دلفك) است و از جنوب به منجیل و از طرف مشرق تا مناطق ییلاقی تنكابن و ارتفاعات سه هزار پیش می‌رود.

لرد كرزن در كتاب خود بنام ایران و ایرانیان آب و هوای گیلان را به چهار قسمت زیر تقسیم می‌نماید:

۱ ـ حاشیة دریای خزر با توده‌های شن به ارتفاع هشت تا ده متر و پهنای دویست تا چهار صد متر با بادهای شمالی و شمال غربی كه رطوبت را به لبة جنوبی دریا می‌رساند.

۲ ـ اراضی پشت این تپه‌های شنی كه مردابها و مناطق باتلاقی را ایجاد می‌نماید و رسوبات رودخانه‌ها را كه از كوهها سرازیر می‌گردند در خود جای می‌دهند كه نمونه‌ای از آنها مرداب بندر انزلی در گیلان است.

۳ ـ حاشیة پشت مردابها و سواحل داخلی آبهای راكد كه منطقه‌ای است جنگلی و شهرهای مهم و دهكده‌های پر جمعیت در این قسمت واقع است كه فاصله آن تا پای كوهها از سه تا سی كیلومتر تغییر می‌كند.

۴ ـ دامنه‌های البرز كه نظافت هوا و زیبایی آن نظیر ندارد و در منطقة خالی از درخت و جنگلها و در دامنة كوههائی كه بر آنها مشرف است ییلاقهائی قرار دارند.

سپیدرود

بزرگترین رودی كه گیلان را به دو بخش تقسیم مینماید رود معروف سپیدرود است. مركز بخشی را كه در غرب سپیدرود قرار دارد و در اصطلاح مردم محل بیه پس (بیه آب رود) نامیده می‌شود شهر رشت است و آن بخش كه در شرق سپیدرود قرار دارد بیه پیش خوانده می‌شود كه شهر عمده‌اش لاهیجان می‌باشد. این رود را در اوستا سپئت و در پهلوی سپت و در سانسكریت سوت SVETA گویند. ابن رسته مولف كتاب اعلاق‌النفسیه دربارة منشاء و مسیر آن گوید:

سفیدرود از سیسر (صد چشمه) گذشته و از سرزمین آذربایجان عبور میكند و آنگاه داخل شهرهای دیلم گردیده و در دریای طبرستان میریزد.[۲] مسعودی این رود را سپیدروج نامیده و می‌نویسد این كلمه به معنی رود سپید است كه محل دو كلمه در فارسی و عربی مقدم و مؤخر است و مجرای آن به سرزمین دیلم به طرف قلعه سلار است و او ابن اسوار دیلمی است یكی از ملوك دیلم است و اكنون كه تاریخ كتابت ماست بر آذربایجان تسلط دارد آنگاه این رود در دیلم از گیل می‌گذرد و به دیار دیلم رودی دیگر در آن میریزد كه آنرا شاهان رود (شاهرود) گویند و معنی آن شاه رودهاست از بس سپید و پاك و صاف است و همه با هم به دریای گیل می‌ریزد كه دریای دیلم و خزر و اقوام دیگر است كه بر اطراف دریا جای دارند و بیشتر این مردم دیلم و گیل كه ظهور كرده‌اند و بر بسیاری از نقاط زمین تسلط یافته‌اند بر ساحل همین رود بوده‌اند.[۳]

سرچشمه‌های اصلی رود سپیدرود از ارتفاعات كردستان بوده و در سر راه شعبات مهم دیگری به آن می‌پیوندد و آبهای حاصل وارد تنگه‌ای در منجیل می‌گردد و پیش از آنكه به این تنگه برسد به آب رودخانه شاهرود كه از كوههای طالقان سرچشمه می‌گیرد می‌پیوندد و از این زمان به نام سپیدرود شناخته می‌شود و قسمت اصلی آب رودخانه بزرگ سپیدرود در بندر حسن‌كیا ده (كیاشهر) بدریای خزر می‌ریزد و بخشی از آن پیش از رسیدن به دریا به وسیله چند نهر بزرگ جهت زمینهای زراعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر طول رودخانه را از ارتفاعات اولیه‌اش در نظر گیریم بعد از ارس كه یكهزار كیلومتر طول دارد دومین رودی است كه اندكی بیش از رود كارون رود كارون (دارای هفتصد كیلومتر طول) حدود ۷۲۰ كیلومتر درازا خواهد داشت و این رشته طولانی تا به هم پیوستن با رودخانه شاهرود به نام زرینه رود معروف بوده است و در دوره تسلط تركان قزل اوزون نامیده شده است عظمت و بهره‌دهی این رودخانه مانند زندگی سلحشورانه مردم گیل و دیلم منشاء پیدایش افكار و اندیشه‌های افسانه‌ای و حماسی گردیده است. قزوینی در عجایب المخلوقات در خصوص آب شاهرود و رودخانه سپیدرود می‌گوید:

نهر سفیدرود آوازی ندارد و روش او نرم است و در زمین نرم راه می‌رود و با نرمی و خاموشی كه دارد كشنده است و شاهرود با داشتن آوازی هولناك از آفات سالم است[۴] در ابیات زیر تاریخ حماسی منطقه را كه گوئی در حركت سالهای پرخروش و زندة این رود جاویدان و گویا باقیمانده است می‌خوانیم.

دریا ـ جلگه ـ كوه

دریا و جلگه و كوه بزرگترین منبع اقتصادی و حیاتی مردم منطقه است كه بی‌دریغ چون سفره گسترده‌ای در برابر ساكنان قرار دارد دریای خزر كه با نامهای دریای كاسپین، دریای هیرگانا، (جرجان ـ گرگان) دریای طبرستان، دریای گیلان، دریای مازندران، دریای شیروان، دریای دیلم، دریای آبسكون[۵] شناخته شده است از شمال به سمت جنوب به طول یكهزار و دویست كیلومتر امتداد می‌یابد و دارای هفت‌هزار كیلومتر ساحلی است كه تنها یكهزار كیلومتر آن در خاك ایران است و سطح دریا بر اثر ریزش آبهای یكصدو سی رودخانه كه بعضی از آن در خاك ایران واقع است به سیصد و هفتاد و یكهزار كیلومتر مربع میرسد و بدین ترتیب دریای خزر با وسعت قابل توجهش همانطور كه از حیث انواع ماهی و كلسیم و سولفاتها غنی است موجب آبادانی و سرسبزی و حاصلخیزی جلگه‌ها و كوهها و باروری زمینها و افزایش و رشد گیاهان و درختان جنگلی می‌گردد و آنچه را كه به كمك انسان در این ناحیه‌ی مستعد بدست می‌آید عبارتند از: برنج، چای، انواع مركبات، توتون، سیگار، غلات، زیتون، كنف، بادام‌زمینی و انواع محصولات صیفی و تربیت كرم ابریشم و پرورش دامها امروز اگر چه كشت بعضی از محصولات زراعتی مانند پنبه و نیل تا حدودی هم نیشكر همچون صنایع دستی مانند پارچه‌بافی فراموش گردیده و یا اهمیت گذشته‌اش را از دست داده است اما می‌توان گفت كه برای زحمكشان گیل و دیلم زمین سخاوتمندانه و در تمام فصول سال آماده بهره‌ دادن می‌باشد آنچنانكه در گذشته نیز بوده است.[۶]محققان از فراوانی گیاهان داروئی در منطقه یاد می‌كنند و در وقایع دوران اسماعیلیه به وجود بیمارستان در الموت و صدور گیاهان دارویی و داروهای گیاهی از منطقة كوهستانی دیلم بسوی شهرها و سرزمینهای دوردست اشاره می‌نمایند و ظاهراً تاریخ آغاز دانش پزشكی را كه امروز در میان مردم گیل و دیلم به (گیل تجربه) معروف است و هنوز هم راهنمای امور بهداشتی و درمانی مردم روستاهای این ناحیه است باید به طبیعت پر بركت زمین و تلاش و شناخت دانشمندان عصر اسماعیلی كه با ورود حسن صباح به الموت آغاز گردید مربوط دانست. مناطق جنگلی كه زمانی تا نواحی الموت امتداد داشت امروز در ارتفاعات رحمت‌آباد و نزدیك به قله درفك پایان می‌پذیرد و اگر چه باید اعتراف كرد كه كاهش وسعت دامنه‌های جنگلی از زیبائی و اهمیت اقتصادی منطقه چیزی كم ننموده و آنرا به مناطق ییلاقی و مركز دامداری و غلات تبدیل ساخت و خوش آب و هوا ترین و زیباترین ارتفاعات و قلل گیلان نیز در این قسمت واقع است كه شناخته شده‌ترین آنها قلة معروف درفك ( دلفك) است وقتی كه از شهر رشت به طرف رودبار در حركت میباشیم در شرق رودخانه سپیدرود در رشته ارتفاعاتی كه بموازات جاده عمومی است بلندی ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ متری در فك قرار دارد هنگامیكه از این بلندی به جنگلها و دشتها و صحراهای باطراوت گیل و دیلم بنگرید اطمینان دارم در برابر شكوه و عظمت خیره كننده طبیعت به هیجان خواهید آمد و هیچ چیز زیباتر از آن نخواهد بود كه بخواهید طلوع دل‌انگیز خورشید را از بلندیهای آن تماشا كنید و یا غروب سرزمین مردم گیل آن زمان كه در ابرهای سپید و پراكنده پوشیده شده و كوهستان دیلم را كه در زیر تابش خورشید همچنان سربرافراشته و از عظمت و استواری سخن می‌گوید به بینید[۷].

توجه به معادن گیلان كه بعضی از آنها شناخته شده باقیمانده است و تعدادی نیز مورد بهره‌برداری می‌باشد بدان علت ضروری است كه می‌تواند در آینده ارزش اقتصادی خود را در كیفیت زندگی عمومی نشان دهد اما هنوز اهمیت خود را به خاطر نعمتهای دیگری كه طبیعت در اختیار مردم این ناحیه قرار داده پیدا نكرده است.

نژاد

گیلان كه در اوستا از آن به وارنا نام برده می‌شود مركز باستانی اقوام و تیره‌های مختلفی است كه از جمله آنها قوم گیل می‌باشد و امروز سرزمینشان را گیلان می‌نامند. پاره‌ای از محققین گیلها را با قوم دیگری به نام كادوسیها از یك تیره می‌شناسند بارتلد در این باره می‌نویسد. در عهد قدیم سكنه گیلان را كادوسیان تشكیل می‌دادند كه در قید اطاعت دولت هخامنشی نبودند همین قوم یا قسمتی از آن را گیل (گه‌لای، گیلوی، گه‌لوی) هم نامیدند و ولایت گیلان نام كنونی خود را از اسم قوم مزبور دارد[۸]. بدون آنكه به نظرات دیگران اشاره گردد از چهار گروه زیر كه سهمی در وقایع تاریخی منطقه داشته‌اند میتوان نام برد.

۱ ـ كاسپی‌ها: این گروه كه دریای خزر به نامشان دریای كاسپین نامیده می‌شد بتدریج در اقوام دیگر حل گردیده و نابود شدند.

۲ ـ كادوسیها: اگر آنها را از گیلها جدا كنیم در ارتفاعات كوهستانی بخش غربی و در قسمتهای جلگه‌ای گیلان میزیستند و شهر رشت كه مانند لاهیجان تا دورة مغولها از آن نامی برده نمی‌شد تقریباً در حدود سرحدات مرزی میان گیلها و كادوسیها قرار داشت. كادوسیها مانند گیلها همانطور كه از نفوذ قبایا آریایی در میان خود جلوگیری كرده و آنرا دچار كندی ساختند بعدها مانع نفوذ اعراب نیز گردیده و سالها با استقلال میزیستند.

۳ ـ ماردها یا آماردها: آنان جنگجوترین طایفه غیر آریایی بودند كه در حاشیة سپیدرود زندگی می‌كردند و سپیدرود بنام آنان رود آمارد خوانده میشد پاره‌ای از زبان شناسان واژه مرد و مردانه و مردم را در فارسی و همچنین فعل مرد و مرد و تمرد و مشتقات دیگر آنرا در عربی از نام این طایفه می‌شناسند.

۴ ـ گیلها همانطور كه اشاره گردید این دسته نیز در كنار كادوسیها و در بخش جلگه‌ای می‌زیستند كه به تدریج با كادوسیها بصورت تیره واحدی درآمدند و پس از كوچ و رانده شدن ماردها از حاشیه سپیدرود آن بخش را نیز در اختیار گرفته و از این زمان سرتاسر منطقه با نام گیل و دیلم شناخته شد.

بارتلد بنقل از استخری می‌نویسد: شهر عمده دیلمها پروان بود و مقدسی می‌گوید مهمترین شهر گیلها دولاب بود كه شهر تجارتی و نزدیك دریا و ظاهراً در قسمت غربی گیلان واقع شده بود چه از ولایت دولاب تا مغان پنج روز راه و تا شالوس (چالوس) یازده روز راه حساب میكردند و مطابق گفته اصطخری در كوهها قوم دیگری سكونت داشت كه به زبان مخصوص غیر از زبان گیلها و دیلمها سخن می‌راند[۹] در مجموع باید گفت كه در جریان تاریخ و ثبت حادثه‌ها رفته رفته نام كادوسیها از نوشته‌های مورخین حذف میگردد و امروز سراسر منطقه كه چهار تیره بالا در آن می‌زیستند و سالها با استقلال در آن زندگی می‌نمودند با نام گیلان می‌شناسیم یعنی با نام قومی كه حدود یكصد و پنجاه سال پیش از آغاز دولت هخامنشی در آن سكونت داشته است و می‌توان از این زمان با زندگی دلیرانه‌اش آشنا گردید و آنرا در كتابها و مستندات تاریخی دیگر جستجو كرد. اما امروز نمی‌توان گفت مثلاً گیلها در كجایند و یا دیلمیان تا چه حد از تاثیر اختلاط اقوام دیگر با نژادشان بركنار مانده‌اند شاردن سیاح عصر صفوی می‌نویسد در ایران هیچ فرد عالی مقامی یافت نمی‌شود كه از مادر گرجی یا چركسی زاده نشده باشد چون بیشتر از یكصد سال است كه این اختلاط و امتزاج آغاز یافته است[۱۰] موضوعی كه شاردن درباره گروه خاصی اشاره می‌كند رفته رفته بعلل سیاسی و اقتصادی و اجتماعی در میان طبقات دیگر جامعه ایرانی از جمله میان ساكنان گیل و دیلم نیز راه یافته است تیره‌ها و نژادهائیكه هم اكنون در گیلان زندگی می‌نمایند و با بومیان در كار ساختن سرزمین خویشند عبارتند از: ۱- طالشها ۲- كردها ۳- تركها ۴- ارامنه ۵- گرجی‌ها ۶- مازندرانیها.

جمعیت

از تعداد ساكنان منطقه در قرنهای گذشته نمی‌توان آماری ارائه داد و ناگزیر به سالهای نزدیكتری برمی‌گردیم. رابینو می‌نویسد: چخوكو (یا شودزكو) جمعیت گیلان را در سال ۱۲۶ هـ ( ـ ۱۸۵۰ م) ۲۸۹۴۰۰ نفر آورده است ولی خود او در فهرست نسبتاً مفصلی تعداد جمعیت گیلان را ۳۳۸۳۰۰ نفر در ۶۷۵۶۰ خانوار نوشته است اگر بخواهیم تكیه بر اعداد و ارقام احتمالی را كنار گذاشته از افزایش جمعیت و تعداد ساكنان مرد و زن شهرها و روستاها و دگرگونیهای دیگر آن اطلاعات نسبتاً دقیقتری بدست آوریم باید به سرشماری سالهای ۱۳۳۵ و ۱۳۴۵ و ۱۳۵۵ برگردیم[۱۱]. و آن در بخشهای زیر نشان داده می‌شود.

۱ ـ آمار جمعیت به تفكیك جنس در نقاط شهری و روستایی در سال ۱۳۴۵

۲ ـ مقایسه دو سرشماری جمعیت در سالهای ۱۳۳۵ و ۱۳۴۵ به تفكیك مناطق شهری و روستایی

در این دو جدول جمعیت استان زنجان نیز كه بعدها از استان گیلان جدا گردد قرار دارد و اگر جمعیت آن بخش را كه ضمیمة گیلان بود جدا سازیم كل جمعیت گیلان سال ۱۳۴۵ یك میلیون و دویست و شصت و سه هزار و نهصد نفر و در سال ۱۳۵۵ یك میلیون و پانصد و پنجاه و سه هزار شصت نفر و میانگین درصد تغییر ۰۹/۲% می‌گردد[۱۲] و آن در مناطق مختلف استان گیلان با تغییرات زیر دیده می‌شود.

۳ ـ آهنگ افزایش ده ساله جمعیت شهرستانهای استان گیلان بر اساس سرشماری سال ۱۳۵۵

زبان و مذهب

زبان گیلكی از جمله زبانهای ایرانی است كه سالها در برابر نفوذ فرهنگ اقوام بیگانه موجودیت و سلامت خود را حفظ كرده است و امروز اگر چه قسمتی از آن دستخوش دگرگونیهایی شده اما هنوز هم میتوان در هر گوشه تنوع آنرا احساس نمود، مینویسند: گویا در كوههای طالش مردم به شصت زبان محلی سخن میگفتند[۱۳] آقای ستوده مینویسد زبان مردم گیلان بچند بخش تقسیم می‌گردد:

۱ ـ تالشی كه در شاندرمن ـ ماسال ـ اسالم ـ گرگانرود و تالش دولاب بدان گفتگو می‌شود.

۲ ـ گیلكی بیه پس كه در بخشی از گیلان كه در باخترسفیدرود است بدان گفتگو می‌شود.

۳ ـ گیلكی بیه پیش كه در خاور سفیدرود بدان گفتگو می‌كنند.

۴ ـ گالشی كه زبان مردم كوهپایه گیلان است و زندگی آنان از پرورش گاو می‌گذرد.

۵ ـ كرمانجی كه زبان مردم عمارلو است و از گویشهای كردی است.

۶ ـ تاتی كه زبان چند ده از ده‌های رودبار زیتون و بخش فاراب عمارلو است.

۷ ـ زبان گاومیش بانها ـ این مردم سرزمین ویژه‌ای ندارند و بیشتر كنار رودخانه‌های بزرگ زندگی می‌كنند.[۱۴] از گیلكی جز با زبان شعر نوشته‌ای دیده نمی‌شود تنها جزوه كوچك دوازده برگی بنام «تازه قانون» منتخبی از سخنان حضرت عیسی می‌باشد كه توسط میسیونهای مسیحی كه در دوران مشروطیت فعالیتهایی در بخشهای مختلف گیلان داشته‌اند به زبان گیلكی مردم رشت چاپ و انتشار یافته است[۱۵] درباره مذهب مردم ایران سازمان باید گفت كه عموماً مسلمان و اكثر شیعه میباشد یك مورخ مسیحی مینویسد. ایرانیان چند دژ تسخیر ناپذیر داشتند كه حكام معاویه و یزید نمی‌توانستند در آن دژها ایجاد رخنه كنند و یكی از آن دژها مازندران بود و دیگری گیلان و در گیلان سكنة محلی علی بن ابیطالب را به لقب رشت می‌خواندند…

یعنی فرزانه و بعد از او این لقب به حسن و آنگاه به حسین داده شد و هنوز این كلمه در گیلان بر زبانها می‌باشد و حاكم نشین گیلان رشت است[۱۶].

آغاز نفوذ تشیع را باید با ورود زیدیه بنواحی گیلان مطالعه كرد كه اندكی پیش از قیام داعی كبیر بوده است و مطالعه درباره عقاید پیش از اسلام مردم گیلان براساس نوشته‌ها و آثار باستانی و حفاریها پر تنوع میباشد كه در این مختصر اشاره به آنها ضرورت ندارد اما در گذشته اقلیتهای دیگری در گیلان زندگی می‌كردند كه از میان آنها اقلیتهای مسیحی (آشوری ـ ارمنی) زرتشتی، كلیمی قابل ذكر می‌باشد.

كیائیه[۱۷] در گیلان

مردی از مدرسه ملاط (سید علی كیا)

زمانیكه اداره سیاسی و اجتماعی گیلان به صورت ملوك‌الطوایفی در اختیار فرمانروایان آن سرزمین قرار داشت، دو خانواده آل جشنسف و آل كیا را می‌بینیم كه نخستین آن خاندان شناخته شده در تاریخ گیلان پیش از اسلام در حدود هشت قرن و آخرین آنها (آل كیا) به مدت سه قرن طولانی‌ترین دوره فرمانروائی را در گیلان داشته‌اند.

اگرچه اطلاعات ما در این فاصله نسبت بوقایع گیلان و زندگی مردم بسیار ناقص و پراكنده می‌باشد اما به جا ماندن چند تاریخ محلی در مدت فرمانروائی خاندان كیائیه و اسناد و مكاتیب دیگر می‌توان از این دوران تصویر روشن‌تری در ذهن داشت و با علل پیشرفت و ناكامیهای آنان كه پس از تلاش علویان و اسماعیلیه سومین تجربه در ایجاد نظامی بر پایه مسائل عقیدتی است آشنا گردید. به طور كلی می‌توان گفت كیفیت و میزان نفوذ آل كیا با تحولاتی كه در منطقه گیل و دیلم بر اثر كشمكشهای مختلف بوجود آمده بود و همچنین مناسبات استثماری و بهره‌كشی خانها كه پیمانها و خراج ظالمانه مغولها و تیمور نیز بر آن افزوده شده بود رابطه پیدا می‌كند و این بار آنان در كنار شاخه‌ای از سربداران از آرمان لایه‌های پائین جامعه در منطقه بدفاع برخاسته و نظام سیاسی و عقیدتی نوی را كه چندان هم نپائید بوجود آوردند. هنوز در طارم و خرگام و دیلمان توسط بازماندگان اسماعیلی كانونهای شعله‌وری وجود داشت كه نهضت سربداران كه منشاء اولیه‌اش در سبزوار خراسان بود، به گیلان راه یافت.[۱۸] در آغاز میرقوام‌الدین مرعشی رهبر گروه كوچكی از آنان در سال ۷۶۲ هـ پیروزمندانه وارد آمل گردید آنگاه شاخه دیگری از این گروه كوچك زیر نظر امیركیا كه بعلت اقامت كوتاهش در ملاط لنگرود به امیركیای ملاطی معروف گردید به گیلان آمدند و چون نتوانست كاری از پیش ببرد ناگزیر به طرف رستمدار فرار كرد و یكسال بعد در همانجا درگذشت. پس از چندی بازماندگان امیركیا كه در مازندران سكونت گزیده و از حمایت میرقوام‌الدین برخوردار بودند دوباره به سوی گیلان آمدند این بار پیشوائی گروه را سیدعلی كیا، كه مردی ادیب و فاضل و به قول خودش از مدرسه ملاط با جبه و عصا بیرون آمده بود[۱۹]، داشت. او از اختلافات داخلی خانها استفاده كرده به سوی تنكابن رفت. رانكوه و لاهیجان را نیز تصرف نمود و بدین ترتیب پایگاه حكومت زیدیه در لاهیجان كه آمیخته با تمایلات مذهبی و مردمی و ضد فئودالی بود توسط سادات حسینی تشكیل گردید. میر ظهیرالدین در ذیل وقایع رانكو و تسخیر آن سامان توسط سید علی كیا می‌نویسد:

«حضرت امامت پناهی … به رانكو نزول اجلال فرمود … اهالی آن ولایت … گروه گروه می‌آمدند و بیعت می‌كردند و به فوز و نجاح دو جهان مفتخر و سرافراز می‌گشتند و سید شریعت آئین را به فتوای علمای دین امام و مقتدای خود دانستند. بر مقتضی نمص صریح اطیعوااله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منكم، امام امت شمرده، مفترض الطاعه دانستند و نافذ الحكم شمردند اوامر و نواهی او را سادس فرایض خمسه گفتند و به جمع بیت‌المال و اخذ عشور و زكات و حق‌اله رخصت و اجازه دادند تا به جهت عساكر جهاد شعار به مصرف خرج فرمایند. و در دنباله وقایع و پس از تصرف لاهیجان می‌نویسد:

«حضرت هدایت شعاری (منظور سید علی كیا است) به لاهیجان نزول اقبال فرمودند و فقها وصلحا و داعیان شرع شریف و مفتیان دین حنیف مجموع مقدم شریف آن حضرت را مغتنم شمردند و بیعت كردند و امام و مقتدای خود دانستند و مجموع بر آن قایل شدند كه آنچه شرط امامت است در مذهب زید بن علی علیه‌السلام كه خصایل خمسه[۲۰] است در او موجود است ذلك فضل‌اله یوتیه من یشا مگر فقیه یحیی بن محمد صالحی كه طرف نفیض را گرفته و بگذاشت و به رشت رفته … و آنجا ساكن گشت اما سید علی كیا توانست با تكیه بر اعتقادات مذهبی و تمایلات ضد فئودالی مردم مناطق مختلف از جمله لشت نشا قلمرو كیائیه را در بخش غربی گیلان نیز توسعه دهد كوهدم و قلعه شمیران، طارم و سرانجام قزوین را ضمیمه متصرفات كیائیه نماید. تصرف قزوین كه در اختیار نمایندگان تیمور بود و ظاهراً برای بیرون راندن مخالفان كه به آنجا پناه برده بودند انجام گرفت اما نتوانست ادامه یابد و سید علی كیا به دنبال مكاتباتی كه در این زمینه رد و بدل گردید آنجا را دوباره به نمایندگان تیمور سپرد. پیش از آنكه به كشمكش‌های داخلی در قلمرو كیائیه اشاره گردد مروری به مكتوب پرمحتوای سید علی كیا كه در پاسخ تیمور نگاشته شده است، شایسته خواهد بود زیرا این نامه جالب و كوتاه نشان دهنده بخشی از آرمانها و آرزوهای آنان در برابر زورمندانی است كه در تاریخ این سرزمین پهناور می‌خوانیم و آن با مقایسه بسرگذشت و برداشت‌های دیگر این خاندان پس از سپری شدن یك دوره نسبتاً كوتاه نیز خواندنی خواهد بود و در بخشی از این نامه می‌نویسد:

این مقدمات مبتنی است بر جواب مكتوبی كه امیرتیمور نوشته و آن مبنی است بر سفاهت بسیار و نخوت بیشمار و كلمات ناپسندیده و عبارات نااندیشیده مطلقاً دعوی ربوبیت كرده هر شخصی كه بصفات «اوله نطفه و آخره جیفه» موصوف باشد … چگونه خطاب «وماكتا معذبین حتی نبعث رسولاً بر زبان راند … ندای» «انا كذلك نجزی المحسنین» در دهد و از جناب ما و حضرت ما و مستقر عزت و جلال سخن گوید و رقم نسیان بر اشارت «و خلق الانسان ضعیفا و انه كان ظلوما جهولاً» كشد چندانكه در آن باب تامل رفت بجز حماقت كاتب صورت ننمود جهت آنكه رعایت ادب كردن بر كافه انام از خواص و عوام واجب و لازم است و اگر چه با یكی از فرودستان و درم خریدگان باشد سخن سفیهانه و گزاف نباید گفت تا از طعن وخلل خالی ماند … قبول دعوتی كه می‌فرمایند و امر بر متابعت و انقیادی كه می‌نمایند از دو وجه خالی نتواند بود یا از جهت مصالح دین باشد یا فوائد دنیوی افعالی كه بر مسلمانان اطراف روا داشته و صورتی كه با بندگان خدای تعالی به ظهور آورده است از قتل و غارت و سوخت و تاخت واسر و غیرها معلوم شد كه این معنی علامت دین و دیانت نیست چه بر كفار كه غیر ملت باشند مثل این حركات جایز نیست و انبیاء و اولیاء رخصت نداده‌اند كه با كفار این را به عمل آرند. به تخصیص با مسلمانی كه اهل قبله باشد و در دایره دین محمدی علیه افضل الصلوات و التحیات در آمده و در دیار اسلام ساكن گشته و در فطرت اسلام زائیده و مطیع و منقاد شرع بوده و تخلف از امر شرع نكرده و از ایشان امری صادر نگشته كه مستحق قتل و غارت و استیصال باشند و اگر غرض فواید دنیوی است قصه عادل و خطابی كه با او بعد از خدمت و ملازمت و متابعت و مطاوعت رفته است همگنان را برای اعتبار كافی است «فاعتبر و ایا اولی الابصار» پس تكلیف ما لا یطاق نمودن … و تهدید و تخویف نمودن مناسب عقول ارباب دین و دیانت و خداوند ان ملك و ملت نیست … از عنفوان شباب الی یومنا هدا محكوم هیچ حاكمی نكشته … بقیه كه از دهر فانی مانده است خود را در مقام مذلت داشتن و امتثال اوامر ظلمه و فسقه نمودن از مستحبلات دانند … بر حسب قدرت و امكان در اعلاء اعلام دین و امضاء احكام شرع مبین و اتباع سید المرسلین كوشیده و استعانت احوال رعایا و زیردستان و تیمور زدگان و غارت رسیدگان را خالصا مخلصا لوجه اله تعالی بدانچه مقدور و ممكن بود به تقدیم رسانیدم و تا رمقی باشد خواهیم كوشید و اعتماد بر حول و قوت حضرت عزت كرده بحكم نص كم من فئه قلیله غلبت فئه كثیره باذن اله و اله مع الصابرین از كثرت و ازدحام ایشان باك نخواهیم داشت كه «كثره الغنم لا یهول القصاب» اعتبار بر قضیه وارده خوارزم و هرات و سیستان و خراسان و عراق و شروان و وان و نواحی آن نكنند و آنرا از كرامات و نصرت تصور ننمایند … هاتف غیبی در باب توجه مخالفان و معاندان كه بدین جانب متوجهند و بی استحقاق قصد آزار و ایذاء صلحاء و اتقیاء و علما و فقهاء و فقراء این دیار دارند در گوش جان می‌گوید كه «قاتلوهم یعذ بهم اله باید یكم و یخزهم و ینصركم علیهم و یشف صدور قوم مومنین» و بدین سروش خرم و مدهوش گشته و مدلول. «و من یتوكل علی الله فهوم حسبه» را در بسته متعد و آماده‌ایم و جنگ و جهاد را ساخته، ایستاده‌ایم و بحمداله كه مقامهای استوار و مبارزان نیزه گذار داریم و تا جان در بدن و سر در گردن باشد خواهیم كوشید و حق «جاهدوا فی اله حق جهاده» كه میراث آباء و اجداد ماست بجا خواهیم آورد … ذكری كه در اواخر مكتوب رفته بود كه چون متابعت نكنند و مطاوعت ننمایند بدین سبب لشكرها متوجه گردند و فتنه و خرابی و قتل و غارت واسركه واقع شود او آثم باشد، از علما كه ملازم‌اند همین‌قدر استفسار نمایند كه در این قضیه بوزر و بال و عقاب و نكال كه احق و اولی است و كه سزاوار لعن و عذاب حق تعالی است با مثال این سخنان چنین تهدید نفرمایند كه عالم اسرار بر افعال و اقوال همگنان مطلع است و به گناه زید عمرو را مواخذه نخواهند كرد كه «ولا تزرو ازره و زراخری»[21]

پس از این مكاتبات سید علی قوای خود را از قزوین و طارم بیرون برد و بدنبال این عقب‌نشینی بود كه فرمانروایان محلی بخش غربی گیلان تصمیم گرفتند نمایندگان سید علی كیا را از آن منطقه بیرون كنند و میر ظهیر‌الدین می‌نویسد كه در سال ۷۹۱ به مسجد پاس كیای رشت آمده و در همان حدود كشته شد.[۲۲]

بازماندگان سید علی كیا

سید هادی كیا برادر سید علی كیا كه پیش از رسیدن به رشت خبر كشته شدن سید علی كیا را شنید با سپاهیان خود از كوچصفهان به لاهیجان برگشت فرزندان سیدعلی كیا بر سر حكمرانی با عموی خود به مخالفت برخاستند آشفتگی داخلی در هر دو بخش گیلان و جنگهای امیران محلی با یكدیگر، بازماندگان سیدعلی كیا را نیز برای حفظ موقعیت‌های خود بدامان قدرتهای پراكنده انداخت امیره دباج فومنی كه با امیره ساسان گسكری سرستیزه داشت با سید هادی كیا هم پیمان شد و چون امیره دباج شكست خورد فرزندان سید علی كیا كه با مخالفان عمویشان هم پیمان بودند بمخالفت با سید هادی كیا برخاستند. جنگ عمو و برادرزاده‌ها مقدمه جنگهای خانوادگی كیائیان در این سامان گردید. جانبداری مردم روستاهای مختلف از هر یك و كشتن افراد به بهانه‌های ساده مانند كشتن فقیه رانكوه علی كرفستانی بدان علت كه در مشورت مطابق میل امیره سید محمد نظر نداده بود آشوبهای درونی را افزایش داد. میان فرزندان سید علی كیا نیز پس از آنكه عموی خود سیدهادی كیا را وادار به فرار نمودند اختلاف بر سر جانشینی و تصاحب حدود فرمانروایی سید علی كیا در گرفت هنگامیكه مردم لیل از سید حسین كیا فرزند سید علی كیا در برابر برادرش سید رضی كیا برای تصرف لاهجان حمایت می‌كنند امیر سید محمد و سید رضی كیا ناحیه لیل را آنچنان مورد تاخت و تاز قرار می‌دهند كه بمدت هفت سال اجازه آبادانی ویرانیها را نداده و مردم آنجا را نیز باطراف متواری ساختند. میر ظهیرالدین می‌نویسد:

در این ایام بانگ خروسی از لیل بگوش هیچكس نمی‌رسد[۲۳] تقریباً پس از هفت سال كشتار خونین در نواحی اشكور و سمام و دیلمان[۲۴] دوره سی و چند ساله فرمانروائی سید رضی كیا و امیر سید محمد كه پشتیبان یكدیگر بودند، آغاز می‌گردد. میرظهیر‌الدین می‌نویسد:

چون خاطر از جانب مردم دیلم و دیلمستان به كلی آسوده گشت به تعمیر ولایت رانكوه و اشكور اقدام نمودند و آنگاه بفهرست اقدامات زیر می‌پردازد:

۱- احداث ساختمانها و میدانهائی در اشكور و رانكوه.

۲- احداث دكانهائی در بازار تمیجان (سال ۸۲۰)

۳- بنای مسجد جامع ملاط و آرامگاه كیائیان و ایجاد خانه‌هائی برای مسافران در اطراف آن.

۴- تاسیس خانقاه و حفر چاه و استخر و بازار و مدرسه‌ای در ملاط.

۵- سدبندی و حفر رودخانه‌ها برای مزارع رانكوه.

۶- تعمیر رودسر و در نظر گرفتن معافیت مالیاتی برای مردم آن كه موجب ورود مهاجران بیشتر به آن ناحیه و آبادانی رودسر گردید.

۷- احداث مسجد جامع و میدان بزرگ بازار و دكان و حمام در كنار رودخانه گوارود.

۸- احداث ساختمانهائی در سمام و اشكور ودیلمستان.

۹- احداث عمارت و باغهای میوه در زیاز (سی‌جیران)[۲۵]

از جمله وقایع زمان سید رضی كیا كه مانند امیران محلی دیگر خراجگزار تیموریان بودند آن بود كه چون هنگام پرداخت خراج به فرستادن آن اكتفا نموده و بحضورش نرسیده بودند تیمور از این رفتار خشمگین گردید و در سال ۸۰۶ سپاهیانی را بطرف گیلان و دیلمان فرستاد و آنان تا حدود منجیل نیز آمده بودند كه سید رضی كیا و امیره محمد رشتی كه مقتدرترین فرمانروایان در بخش گیلان به شمار می‌آمدند با هدایائی بحضور تیمور رفتند و خراج سالیانه‌ای كه تعهد نموده بودند عبارت از ده هزار من ابریشم و هفت هزار راس اسب و سه هزار راس گاو در سال بوده است. اما تیمور رضایت داد تا نصف سهمیه سید رضی كیا و امیره محمدرشتی و همچنین ثلث سهمیه سایر روسا تقلیل داده شود.[۲۶] سید رضی كیا پس از سی سال فرمانروایی در سال ۸۲۹ وفات یافت و چهار سال بعد نیز امیرسید محمد بدست فرزندان خود از حكمرانی خلع گردید و به الموت تبعید و زندانی شد و در آنجا بود كه در سال ۸۳۷ وفات یافت. اتحادی كه پس از خلع و زندانی نمودن امیرسید محمد میان فرزندان پیدا شده بود چندان هم نپائید. مردم روستاها نیز بخاطر طرفداری از هر یك از آنان به جان هم افتادند. میر ظهیرالدین می‌نویسد:

فایل ورد ۱۲۳ ص

دانلود پاورپوینت تاریخ شهر و شهرسازی در ایران

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۴٫۷۳۹ مگا بایت
تعداد صفحات	۵۹

مقدمه

از زمان مهاجرت آریایی ها به ایران و شکل گیری تمدن ماد و بعد از آن تمدن های دیگر شهر ها به گونه هایی رشد پیدا کرده اند و هر یک دارای سبک های مخصوص به خود بوده اند . ما در این ارائه سعی بر این داریم تا علاوه بر شناسایی سبک های مختلف موجود در شهرهای ایران قبل از ظهور اسلام ، آنها را با سبک های مختلف هم دوره با آنها در اروپا مقایسه کنیم . لذا این تحقیق نگاهی تطبیقی بر سبک های شهرسازی ایران قبل از اسلام و هم دوره با آنها در اروپاست .

مادها نخستین سلسله ایران و تاثیر آنان برشهر سازی

مدنیت دوران ماد، همواره با هگمتانه به ذهن می آید. اما واقعیت این است كه طی هزاره سوم تا نیمه دوم هزاره نخست قبل از میلاد سلسله هایی در شمال غربی فلات ایران رشد كرده بودند كه تفاوت هایی كلی با تمدن های شكل یافته در بین النهرین داشتند. شهرهای مستحكم و كمتر شناخته شده این سلسله ها در ایران غربی پراكنده بودند. مدنیت ماد بی تردید یا بر بازمانده این شهرها و یا در ستیز با آنان شكل گرفت. از همین رو شكل شهر مادی برگرفته از نمونه های مشابه آن در اورارتو و آشور و یا نزد اقوام آسیانیِ ساكن در مركز، غرب و شمال غربی فلات ایران، همچون مانناییان بود. در میان سلسله های باستانی، شهرهای مادی كمتر برای باستان شناسان شناخته شده است و این بی تردید به پراكندگی اندك با حوزه محدود پراكندگی آنان باز می گردد و این پراكندگی محدود ،خود نتیجه ناامنی منطقه به دلیل تهاجمات حكومت های مهاجم آشور و اروارتو بود. این عامل البته در شكل گیری و صورت دژ- شهر بوده، و یا با حصار یا حصارهایی تودرتو احاطه می شدند. تعداد حصارهای یك شهر نشانگر بزرگی یا كوچكی شهر بود. شهر دوران ماد به دلایل گوناگون، از جمله كیهان شناسی ویژه دوران باستان، شكل رقومی زمین و البته امنیت ،عموماً بر فراز ارتفاعات طبیعی و یا مصنوعی بنا می شدند. گاه مانند شهر خارخار،یك حصار و یا مانند شهر كیشه سو، چند حصار متحدالمركز شهر را دربر می گرفت.

در ایران شهرسازی قبل ازاسلام از سال ۲۴۰ قبل ازمیلاد آغاز شده و تا ۶۴۰ میلادی ادامه می یابد . ساختار کالبدی – فضایی شهرها در این دوره بر اساس دو سبک عمده پارسی و پارتی و یک میان سبک پارسی – هلنی شکل می گیرند .

۱- سبک پارسی ( قرن ۹ تا ۴ قبل از میلاد) (هخامنشیان )

۲- سبک پارسی – هلنی ( قرن ۳ قبل از میلاد ) (سلوکیان )

۳- سبک پارتی ( قرن ۳ قبل از میلاد تا ۷ میلادی ) (اشکانیان – ساسانیان )

سبك پارسی در دوران هخامنشی به اوج خود رسید. حكومت هخامنشی پس از فتح بابل، با شهرهای پر رونق بین‌النهرین مواجه گشت و روابط تجاری خود را با اقصی نقاط جهان برقرار كرد. در این دوران روابط « كالا با كالا» جای خود را به روابط « كالا ـ پول ـ كالا » و سپس « پول ـ كالاـ پول » داد و برای نخستین بار، شار پارسی، مركزی برای استقرار چنین رابطه‌ای شد. شار نظامی ـ كشاورزی دوران ماد جای خود را به شار نظامی ـ بازرگانی پارسی در مرزها، و شار بازرگانی ـ كشاورزی در سرزمینهای میانی واگذاشت. در این دوره است كه « بازار » در شهر متولد شد و « جامعه شهری » به معنای اخص كلمه معنا یافت. شار پارسی در این دوره ، علاوه بر « شهر ـ معبد » ، « شهرـ بازار » نیز بود.

سازمان فضایی ـ كالبدی شار در سبك پارسی ، شامل دژ حكومتی ، شار میانی و شار بیرونی بوده است. دژ حكومتی ، مجموعه‌ای مركب از كاخها، معابد ، ایوانها، تأسیسات نظامی و اداری و انبارهای آذوقه و ذخایر را شامل می شد. این دژ با دیوارهای سنگین محافظت می گشت و در مهمترین نقاط سوق‌الجیشی شهر قرار داشت. در صورت نبود عوارض طبیعی، تپه‌های مصنوعی برای استقرار چنین دژی برپا می گردید. شار میانی ، مجموعه محلاتی بود كه برای استقرار طبقات ممتاز در نظر گرفته می شد و خانه هایی نسبتاً مشابه را در بر می گرفت، كه در میان آنها بازاری وجود داشت . مجموعه شار میانی در میان دیواری مستحكم محصور بود كه دروازه‌هایی برای ورود و خروج به آن ایجاد شده است. شار بیرونی مجموعه ای مركب از محلات و خانه ها ، بازارها ، باغات و مزارع پراكنده در سطحی وسیع را شامل می شد و معمولاً توسط یك حصار طبیعی مانند كوه، تپه، رودخانه، جنگل و امثال آن از محیط بیرونی تفكیك می گشت. شار بیرونی در سبك پارسی، شبیه روستاهای بزرگ كنونی، قابل تصور است و اكثریت جامعه شهری در آن زندگی می‌كردند.

شهر همدان
بنای شهرهمدان را به دیا آكو پادشاه ماد نسبت می دهند. شهر همدان به نامهای اكباتان – هگمتانه -آنادانا یا همدانا معروف است. شهرهمدان در زمان فرمانروایی بخت النصر ویران شد و بعدها داریوش بزرگ آن را مرمت كرد.

فایل پاورپوینت ۵۹ اسلاید

دانلود پاورپوینت ارائه الگوریتم ترکیبی فرا ابتکاری برای حل مساله مکان یابی مسیریابی – وسیله نقلیه ظرفیت دار

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۷۱۴ کیلو بایت
تعداد صفحات	۲۶

چکیده محتوای فایل:

عنوان :

ارائه الگوریتم ترکیبی فراابتکاری برای حل مساله مکان یابی مسیریابی–وسیله نقلیه ظرفیت دار

چکیده

مسئله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار یکی از مسائل جدید و پر کاربرد درمدیریت زنجیره عرضه و شبکه های پخش محصولات می باشد.این مسئله ترکیبی از مساله مکان یابی و تسهیلات و مساله مسیریابی وسایل نقلیه است و هدف آن حل همزمان این دو مسئله است. در مسئله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه تعدادی مکان بالقوه احداث دپو به همراه تعدادی مشتری با تقاضا و مکان معین و همچنین تعدادی وسایل نقلیه با ظرفیت معین و برابر وجود دارند.

هدف از حل مسئله مکان یابی – مسیر یابی وسیله نقلیه بدست آوردن دپوهای مناسب و تخصیص مشتری ها به دپوها و طراحی مسیر های وسایل نقلیه با کمینه کردن هزینه ها می باشد.

روش پیشنهادی برای حل مسئله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه در این تحقیق ترکیبی از دو روش فرا ابتکاری جستجوی همسایگی تکرار شونده و نزول همسایگی متغیر است.برای آزمایش عملگرد الگوریتم تعدادی از مسائل نمونه مساله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار انتخاب گردید.

نتایج آزمایشات انجام شده نشان دهنده عملکرد مناسب الگوریتم و جوابهای با کیفیت و در زمانی معقول است.همچنین این نتایج قابل رقابت بودن الگوریتم پیشنهادی با سایر الگوریتم های موجود در پیشینه موضوع را نمایان می سازد.

مقدمه

در دو دهه اخیر رقابت بین شرکت ها در راستای عرضه کالا و خدمات تبدیل به واقعیتی بزرگ جهت پیشرفت آنها گردیده است.شرکت ها و کارخانجات امروزه نیازمند یکپارچه سازی ومنعطف ساختن تمامی فعالیت های تولیدی از تهیه مواد اولیه تا تحویل کالای نهایی به مصرف کننده در فرآیند عرضه و پخش محصولات خود میباشند.لجستیک جزئی مهم از مدیریت زنجیره تامین است.

مساله مکان یابی – مسیریابی وسایل نقلیه ترکیبی از دو مساله مکان یابی تسهیلات و مسیریابی وسائل نقلیه است.که بصورت همزمان هر دوی این مسائل را در نظر می گیرد.در نظر نگرفتن همزمان هر دو مساله مکان یابی و مسیریابی موجب افزایش هزینه های پشتیبانی زنجیره تامین خواهد شد.هردو مساله دارای پیچیدگی زمانی از نوع مسائل

NP-hard می باشند.بنابراین مساله LRP مساله ای با پیچیدگی دو NP-hard می باشد.پس حل آن با استفاده از روش های دقیق سخت و تقریبا نا ممکن است.

بنابراین بیشتر تحقیقات صورت گرفته جهت حل آن به توسعه روش های ابتکاری و فرا ابتکاری پرداخته شده است.بیشتر رویکردهای ابتکاری برای دپوهای ظرفیت دار و یا مسیرهای ظرفیت دار (نه هردو باهم )پیشنهاد گردیده اند.

ولی بعضی از محققان LRP را با در نظر گرفتن دپوها و مسیرهای ظرفیت دار CLRP در نظر گرفته اند.پرینس و همکارانش ۲ مدل ریاضی برای CLRP ارائه نمود.آنها مسئله CLRP را با استفاده از ترکیب رویکرد جستجوی توافقی تصادفی حریصانه یک فرایند یادگیری و یک مکانیزم مرتبط کردن مسیرها پیشنهاد نمودند.در تحقیقی دیگر ازیک الگوریتم MEMETICبا مدیریت جمعیت استفاده نمودند و…

ادامه مقاله بصورت ذیل سازماندهی گردیده است:

در بخش دوم تعریفی از مساله بهمراه مدل برنامه ریزی ریاضی آن ارائه می گردد.در بخش بعد الگوریتم پیشنهادی به همرا جزئیات آن ارائه می گردد.در بخش چهارم نتایج آزمایشات محاسباتی آورده شده است.و نهایتا بخش آخر به بحث در مورد الگوریتم پیشنهادی و ارائه پیشنهاد برای آینده پرداخته می شود.

بیان مساله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار و مدل برنامه ریزی خطی:

مساله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار از دوزیر مساله مکان یابی دپو ها و مسیریابی وسایل نقلیه تشکیل شده است که هردوی این اهداف تواما در نظر گرفته می شوند.فرم استاندارد مساله LRP بدین صورت است که مکان هایی جهت استقرار دپوها(انبارها) برای پاسخ گویی به نیاز مشتری ها و تعدادی مشتری نیز با تقاضای معین و قطعی داریم.مشخصات مکانی دپوهای بالقوه و مشتری ها معلوم می باشند.کارخدمات رسانی به مشتری ها توسط وسایل نقلیه انجام میشود.که موظفند تور خود را از دپویی مشخص آغاز کنند و پس از خدمت رسانی به تعدادی مشتری دوباره به همان دپو بازگردند.

اهداف مساله

در این مساله تعیین تعداد دپوی مورد نیاز از بین مکان های بالقوه احداث دپو و تخصیص مشتری ها به دپوها وسپس تعیین تورهای بین هر دپو و مشتری های تخصیصی اهداف مساله را تشکیل می دهد.در این مساله هر مشتری فقط از یک دپو خدمت دریافت می کند و فقط به یک تور آن دپو تخصیص داده میشود.هر تور توسط یک وسیله نقلیه از یک دپو آغاز می شود و پس از ارائه خدمت به چند مشتری تخصیصی بدون نقض محدودیت به آن دپو بر می گردد

هزینه های موجود در این مساله شامل هزینه ثابت دپو استقرار یافته و هزینه حمل و نقل کالا به مشتریان می باشد.که هدف کمینه کردن این هزینه ها می باشد.

مدل ریاشپضی

داده های مساله برروی گراف جهت دارG=(V E) قرار دارند.

در اینجا V مجموعه کل گره ها که شامل I مجموعه نقاط کاندید احداث دپو و Jمجموعه مشتری ها می باشد.E مجموع کل یالهاست که هزینه انتقال گره i بهj برابر Cij هست.هر دپو دارای ظرفیت Wi و هزینه بازگشایی Oi است.هر مشتری دارای تقاضای Dj است.در این مساله k وسیله نقلیه با ظرفیت های برابر Q موجود است.

هزینه ثابت استفاده یک وسیله نقلیه در دپوی کاندید i برابرFiهست.

ارائه الگوریتم جدید برای حل مساله مکان یابی – مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار:

الگوریتم پیشنهادی ترکیبی از دو الگوریتم جستجوی همسایگی تکرار شونده (ILS)و الگوریتم نزول همسایگی متغیر (VND) می باشد.

در الگوریتم پیشنهادی ساختار اصلی برمبنای الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر می باشد که از الگوریتم نزول همسایگی متغیر جهت جستجوی محلی استفاده می گردد.جواب اولیه برای شروع الگوریتم نیز با استفاده از رویکرد تعمیم یافته الگوریتم کلارک و رایت برای حل مساله مکان یابی – مسیریابی وسایل نقلیه بدست می آید.

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۵۸۷ کیلو بایت
تعداد صفحات	۲۸۵

جامعه شناسی شهری از دروس تخصصی رشته علوم اجتماعی گرایش پژوهشگری است

خلاصه کتاب جامعه شناسی شهری دکتر غلامعباس توسلی که می تواند به عنوان یک جزوه کامل برای درس جامعه شناسی شهری استفاده شود

این پاورپوینت در ۲۸۵ اسلاید، خلاصه ای از کتاب جامعه شناسی شهری دکتر غلامعباس توسلی می باشد که شامل دو بخش اصلی: جامعه شناسی شهری و مطالعات شهری می باشد.

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۳٫۰۶۴ مگا بایت
تعداد صفحات	۳۰

فهرست مطالب:

چکیده
تاریخچه
مدل های گذشته پارک ها
پارک ها از گذشته تا به امروز
شکلگیری اکوپرک ها
خصوصیات اکوپارک ها
ویژگی پارک های اکولوژیکال
شاخصه های ارزیابی پارک های اکولوژیکال
تحلیل اکوپارک داخلی
تحلیل اکوپارک جهانی
الگوی طراحی اکوپارک
اکوپارک و صنعت
اکوپارک و شهر
اکوپارک و طراحی شهری پایدار
اکوسیتی
جمع بندی و نتیجه گیری

جکیده

مشخصه بارز شهرها درهزاره سوم میلادی، برنامه ریزی وطراحی برمبنای همگامی با طبیعت و رعایت اصول توسعه پایدار میباشد.ازاین رو ضرورت مطرح کردن مباحث اکولوژیکی نظیر اکو پارک در شهرهای امروزی امری محسوس تلقی میگردد.

اندیشة اكولوژیكی در مفاهیمی مانند توسعة پایدار، شهر اكولوژیكی و پاركهای اكولوژیكی متجلی میشود، نماد توسعة شهری پایداراكولوژیكی، احداث پارك های شهری منطبق با شاخصهای اكولوژیكی است.

تاریخچه

در هر زمان و هر نسلی همواره این سوال مطرح بوده که “چگونه پارک می تواند به هویت شهر کمک کند؟”
در سال ۱۹۸۲ در کتاب ” “ The Politices of Park Design

Galen Granz تغییرات پارک های شهری در طی ۱۵۰ سال اخیر با ۴ ایده و نقطه نظر بیان کرده است که عبارتند از:

1. Pleasure Ground (1850-1900)
   2. Reform Park (1900-1930)
   3. The Recreation Facility (1930-1965)
   4. The Open Space System (1965)

هدف های متغیر اجتماعی که در این پارک ها به تصویر کشیده شده اند به این منظور است تا تغییرات همسان در فرم های طراحی شده را نشان دهند.
ارزیابی مجدد برخی از ایده ها، ما را از طراحی مدل های مخالف طبیعت و فرهنگ به سوی مدل هایی می کشاند که بشر را به عنوان جزیی از اکولوژی می داند.

در طراحی پارک های شهری جدید سعی شد تا اصول لنداسکیپ را به نوعی دیگر اجرا کنند تا این قشر از جامعه نیز از آن استفاده کنند. نتیجه آن طراحی نوع جدیدی از پارک ها به نام “Reform Park” شد.

به لحاظ تاریخی مدل پارک های شهری آمریکایی در طی ۳۵ سال تغییر به طول انجامید و بیشتر از۳۰ سال گذشت تا اینکه دسته پنجم از پارک ها به نام Ecological Park به روی کار آمد. نخستین فعالیت دراین رابطه درGraham Foundation اتفاق افتاد. این سمینار علمی دردانشگاه کالیفرنیا با شعار “پارک های پایدار” برگزار شد. در این سمینار به آنالیز پارک ها در طی ۲۰ سال گذشته پرداختند. این آنالیز به منظوراین بود تا که روشن شود که آیا تغییر قابل ملاحظه ای در اساس فلسفی، اهداف ایدئولوژیک و حل مسائل برنامه ریزان پارک رخ داده است؟

بیشتر پارک هایی که بعد از سال ۱۹۹۱ ساخته شدند دارای خصوصیاتی شبیه دسته پنجم از پارک ها یعنی Ecological park”” بودند و این پارک ها ۲۶ سال بعد از پارک های Open System ساخته شدند.

شکل گیری اکوپارکها

همزمان با ناپایداری زیست محیطی، ناپایداری های اجتماعی و اقتصادی در آخرین دهه های قرن بیستم، باعث شکل گیری جنبش جهانی ” توسعه پایدار” شد که بدنبال توسعه درحوزه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی وطبیعی بود. توسعه پایدار شهری نیازمند شناسایی محدودیتهای محیطی برای فعالیتهای انسانی درارتباط با شهرها و تطبیق روشهای طراحی در این محدودیتهاست. حفاظت ومدیریت بهتر اکوسیستم ها بعنوان یکی ازاهداف اساسی توسعه پایدار از طریق ایجاد فضاهای سبز شهری تامین میشود و دراین میان با تکیه برقابلیتهای موجود وکاربریهای متنوع ومفید اکوپارک، تاسیس اینگونه فضاهای تفرجی- زیست محیطی شهری برای رسیدن و سوق به توسعه پایدار شهری لازم است.

The Ecological Park

اکو پارک محیطی است که در آن فعالیت های تفریحی، همگام با شناسایی و چگونگی برخورد با مسائل

زیست محیطی از جنبه های گوناگون آموزشی همگانی صورت می گیرد.

فرضیه اصلی طراحی اکو پارک:

فراهم آوردن پشتوانه های اقتصادی، علمی و زیست محیطی مناسب برای آموزشی عمومی و ایجاد فرهنگ صحیح محیط زیست

با پارک های قبل خود: Ecological فرق پارک های

۱- از لحاظ منابعی که برای مصالح ساخت آن استفاده شده بود، کارآمدتر و شایسته تر بودند

۲- با ساخته های شهری اطرافشان یکپارچه شده و می توانند نقش مهمی را در جهت حل مسائل شهری ایفا کنند

۳- می توانند استانداردهای جدیدی را در مباحث زیبایی گرایی و مدیریت بومی مطرح کنند
۴- می توانند برای کیفیت های زیبایی شناسی و فرمال در موضوعات منظر و معماری و شهری مطرح شوند و به کار روند

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۱٫۳۴۶ مگا بایت
تعداد صفحات	۵۵

فهرست:

موضوع پروژه:محوطه سازی کف ها

محوطه سازی و فرشهای کف

محوطه سازی چیست؟

شبیه به موارد زیر را طبق نیازها واستانداردهای موجود اولویت بندی شده

-۱ ایمنی

۲-دسترسی به فضای مسکونی ودیگر فضاها

-۳ چیدمان صحیح آیتم و المان های دکوراتیو در کنار یکدیگر

-۴ فضاسازی مناسب

-۵ استفاده از رنگ بندی های متناسب با فضا و در عین حال متناسب با دیگرالمان ها

۶-داشتن زیبایی هر جزء از المان ها در فضا بصورت تکی

-۷ پیش بینی راه های فرار اضطراری وهمچنین در نظر گرفتن نقاط امن مانند پناهگاه

-۸ پیش بینی مسیر صحیح انشعابات وتاسیسات ساختمانی و نزدیکی آن ها به فضای مورد استفاده

مدل طراحی و نما و محوطه سازی

طراحی محوطه

موزاییک های چمنی

موزاییک های سنگی

محل قرارگیری گیاهان

جزییات محوطه سازی

گلدان ها

مبلمان فضای آزاد

کف سازی

فرش كف :

کفپوش مرمر

کفپوش Vinyl PVC

كاشی های كف چرمی

کفپوش بامبو

کفپوش لمینیت (Laminate)

آشنایی با انواع کف‌پوش‌های ساختمان

مشکلات استفاده از سنگ

مراحل ساخت فرش کف سرامیک

دوغاب ریزی روی سرامیک ها

مشکلات استفاده از سرامیک

موزائیک

دو نوع طرح از موزاییک

پارکت یا کف‌پوش چوبی

مشکل استفاده از پارکت

دانستنی هایی قبل از خرید پارکت

پارکت

موکت

مشکلات استفاده از موکت

کف‌پوش پلاستیکی یا لینولیوم

مشکلات استفاده از لینولیوم

کفپوش پیاده رو:

آجر

لوازم مورد نیاز

اشکال و سایزها

طرح ریزی فضا

در نظر گرفتن مفصلها

آماده کردن بستر برای سنگفرش

برای فضاهای کوچک و سبک

برای زمینهای دارای خاک رُس یا خاک نباتی

آماده کردن صفحه بتنی سنگفرش

بریدن صفحه های بتنی برای فیکس کردن آنها در حاشیه های باریک

توصیه : یک برش خوب

………………………………..

محوطه سازی چیست؟

به زبان ساده می توان محوطه سازی را چگونگی بکار بردن و جانمایی المان های مختلف مورد نیاز در یک فضا تعریف کرد. شاید در نگاه اول تصور این باشد که جدول بندی و مشخص کردن فضای سبز و راه ها تعریف مشخصی از محوطه سازی باشد، اما این چنین نیست و تمامی موارد بالا تنها اجزائی از عملیات پیچیده محوطه سازی می باشند .بعنوان مثال در محوطه سازی یک شهرک مسکونی بایستی تمامی موارد وضوابط مباحث مختلف مسکن و شهرسازی در کنار طراحی زیبا وچیدمان مناسب بکار برده شود که از این موارد می توان به جانمایی نقاط امن، دسترسی های مختلف، فضا سازی های مناسب با جمعیت، و تراکم کلی فضا اشاره کرد.

بعنوان نمونه دیگر می توان به محوطه سازی ویلا اشاره کرد که در کشور ما در حال افزایش می باشد. در محوطه سازی ویلا و باغ ها بایستی به زیبایی در کنار ایمنی و استاندارد بودن آن توجه نمود. به عنوان مثال استفاده از استخر در ویلا خود شرایط وضوابطی دارد که حتما بایستی در طراحی اولیه لحاظ گردد که متاسفانه امروزه مشاهده می شود در ویلاسازی که در یکشور ما انجام می گیرد کمتر مورد توجه قرار می گیرند.

در محوطه سازی باغ ها هم تقریبا این چنین موارد بایستی لحاظ شده و در طراحی های تخصصی استفاده شوند.

در طراحی اولیه محوطه سازی بایستی اولویت بندی را همیشه رعایت نمود. بعنوان نمونه در محوطه ساز ویلا و یا باغ شما بایستی چیزی شبیه به موارد زیر را طبق نیازها واستانداردهای موجود اولویت بندی نمایید:

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۹۲۲ کیلو بایت
تعداد صفحات	۲۴

مقدمه:

در دوران پس از انقلاب صنعتی و انباشته شدن شهرها از جمعیتِ شاغل در بخش صنعتی و توسعه ماشینیزم، دیدگاه های متفاوتی در رابطه با توسعه شهرها و ویژگیهای درونی آنها مطرح شد. نظریه ها و جنبش های اصلاح طلبانه ای برای اصلاح ساختار فضایی شهرها شکل گرفتند که خواستار حذف معضلات و مشکلات شهرها و برگردان آرامش گذشته به آنها بودند. یکی از این نظریات تئوری«واحد همسایگی » بود که توسط «کلارنس پری » مطرح شد. او ابتدا در سال ۱۹۲۶ میلادی طرح مقدماتی «واحدهای خودیار» یا «واحد همسایگی» را منتشر کرد و سپس در سال ۱۹۲۹ گزارش جامع این طرح توسط پری در کمیته طرح منطقه ای نیویورک و حومه منتشر شد.نگرانی پری از عدم بهسازی شرایط کالبدی و اجتماعی مادرشهرهای ایالات متحده، در ربع اول قرن بیستم موجب شد تا طرح واحد همسایگی شکل بگیرد. پری تا حد زیادی تحت تأثیر منطقه بندی ، نحوۀ واگذاری مسکن و دیگر جنبش های اصلاح طلبانه مطرح در آن زمان در ایالات متحده قرار داشت.

طرح وی علائق روز افزون به مشارکتی کردن خدمات شهری را نشان میدهد. گزارش اصلی سال ۱۹۲۹ به صورت بخشی از طرح منطقه ای نیویورک نگاشته شد که رهنمودی برای توسعه حومه های شهری بود. این نظریه که در ۹۰ سال اخیر از پیشروترین نظریات شهرسازی بوده است و توانسته تا حد زیادی در مدیریت شهری، کاهش معضلات اجتماعی و ایجاد هویت در محلات موفق عمل کند. پری بر این باور بود که زندگی گروهی که در فطرت انسان ها نهفته است. برای او مطلوب بوده و پیش نیاز نظم و آموزش اجتماعی است. تا کنون پروژه های بسیاری نیز بر اساس نظریه واحد همسایگی در حومه های نیوجرسی، بوستون، نیویورک و فلوریدا ساخته شده است

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	۷۴۷ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۱

چكیده
هدف از این مقاله، بررسی تاثیر عوامل اقلیمی بر طراحی شهری همدان می باشد در بررسی بافت شهرهای مناطق سردسیر به این نتیجه می رسیم كه شرایط آب و هوایی در شكل دهی بافت شهری نقش عمده ای را دارا بوده استتركیب متفاوت مسكن در نواحی اقلیمی مختلف ، اهمیت تاثیر عوامل آب و هوایی را در ساماندهی فضایی مسكن به خوبی نشان می دهد فشردگی خانه ها باكمترین سطح نمایان در نواحی سردسیر همدان برای جلوگیری از نفوذ سرما و … نشان می دهد كه قرنها انسان سعی در ایجاد مساكنی نموده كه بتواند از شدت مشكلات اقلیمی محیط زیست خود بكاهد و در عوض از جنبه های مطلوب آن بهره مند شود. در اینجا سعی شده است با مطالعه عوامل اقلیمی و تاثیر آنها بر بافت شهری همدان ، به ایده ها و الگوهای پایدار در شهرسازی نوین برسیم.

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	۱۳۰ کیلو بایت
تعداد صفحات	۱۰

چكیده
این نوشتار، در پی ارائه روشی جهت مداخله در بافتهای كهن شهری است بدین منظور از چهارگروه داده استفاده می شود منشورها و قطعنامه های جهانی، اندیشه های جهانی، تجربیات كشورها و اقدامات مداخله ای انجام شده در ایران سپس با تدوین انگاره اصلی پژوهش از یكسو و وضعیت موجود كشور ایران در زمینه مداخله در بافت های كهن از سوی دیگر، ، از سه گروه داده او ل(منشورها و قطعنامه های جهانی، اندیشه های جه انی، تجربیات كشوره ا)اصول عملی استخراج می شو د. از سوی دیگر به كمك مدل سیستماتیك برنامه ریزی ، روش مناس ب مداخله در بافتهای كهن شهری ایرا ن نیز انتخاب شده و اصول عملی استخراج شده در آن جایگذاری می شون د. نتیجه كار به عنوان یك مدل كلی، برای استفاده در بافت های كهن شهری قابل استفاده است.

دسته بندی	شهرسازی
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	۳٫۳۶۸ مگا بایت
تعداد صفحات	۶۳

فهرست:

استراتژی توسعه شهری (CDS) چیست؟
CDS چیست؟
City Development strategy
(راهبرد توسعه شهر)
ارتباط بین برنامه توسعه راهبردی با برنامه ریزی های متعارف مثل طرح جامع وتفضیلی چیست؟
تاریخچه CDS
فلسفه CDS
اهداف CDS
اصول CDS :3
عناصر اصلی CDS
نتایج مورد انتظار CDS
سازماندهی فرایند CDS
فرایند تدوین و اجرای “راهبرد توسعه شهر”
گام اول : برنامه ریزی پروژه
۱- شناسایی طرفهای ذینفع، نحوه مشارکت و مسئولیتها
گام دوم : سنجش وضعیت (Assessment)
1- گردآوری اطلاعات پایه و ممیزی منابع( قابلیتها و ظرفیت)
۲- ارزیابی وضعیت شهر و تعیین ویژگی های منحصربفرد آن
۳- مرور و بررسی محیط خارجی و شناسایی عوامل بالقوه و بالفعل ایجاد تغییر
گام سوم : چشم اندازسازی (Visioning)
1- بررسی چشم اندازسازی های گذشته و موجود
گام چهارم : تدوین راهبرد (Strategy)
1- تعیین محورهای راهبردی (Strategic Initiative)
2- طراحی راهبرد برای محورهای راهبردی واجد الویت
۳- تدوین برنامه کار برای مرحله اجرا
گام پنجم : اجرا (Implementation)
گام ششم : پایش (Monitoring)
زمان و بودجه
چالشها و پیش شرط ها
ضروریات طراحی CDS
طراحی CDS – برنامه ریزی
طراحی CDS – ارزیابی
طراحی CDS – تشخیص یك برنامه اجرایی خوب
خروجی CDS
منابع